Οσο κι εάν ξέρουμε ότι πολλές φορές οι πολιτικοί δεν έχουν αισθήματα ή ότι τα ξεχνούν όταν είναι να ευνοήσουν φιλικά επιχειρηματικά συμφέροντα και να αποκομίσουν ίδιον όφελος, η απόφαση του βρετανικού κοινοβουλίου δεν παύει να είναι σοκαριστική.

Τη Δευτέρα το κυβερνών συντηρητικό κόμμα των Τόρις ενσωμάτωσε στον νόμο για το Brexit μια διάταξη που καταργεί τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης, σύμφωνα με την οποία τα ζώα χαρακτηρίζονται «αισθαντικά» πλάσματα, δηλαδή όντα που έχουν συναισθήματα. Ο νέος νόμος αναφέρει συγκεκριμένα ότι τα ζώα δεν έχουν συναισθήματα και «δεν μπορούν να αισθανθούν πόνο».

Μετά την προσπάθεια της Τερέζα Μέι να επαναφέρει με νόμο το κυνήγι της αλεπούς, το οποίο είχαν απαγορεύσει οι Εργατικοί το 2004, τώρα έρχεται ένα νέο «χτύπημα» της Βρετανής πρωθυπουργού, αυτή τη φορά ενάντια στα πιο στοιχειώδη συμπεράσματα της επιστήμης, αλλά και της κοινής εμπειρίας δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Ετσι, ανοίγει ο δρόμος για ακόμα μεγαλύτερη και «νόμιμη» εκμετάλλευση και βασανισμό ζώων στα πειραματικά εργαστήρια της καλλυντικής βιομηχανίας ή στις φάρμες-κολαστήρια της βιομηχανίας κρέατος.

Ο γνωστός εξελικτικός βιολόγος Ρίτσαρντ Ντόκινς υπενθύμισε τη διακήρυξη του Πανεπιστημίου Κέμπριτζ για το θέμα της συνείδησης: «Τα μη ανθρώπινα ζώα έχουν τα νευροανατομικά, νευροχημικά και νευροφυσιολογικά υποστρώματα συνειδητών καταστάσεων μαζί με την ικανότητα να εκδηλώνουν εσκεμμένες συμπεριφορές. Κατά συνέπεια, το βάρος των αποδείξεων δείχνει ότι οι άνθρωποι δεν είναι μοναδικοί στην κατοχή των νευρολογικών υποστρωμάτων που δημιουργούν συνείδηση.

Τα μη ανθρώπινα ζώα, συμπεριλαμβανομένων όλων των θηλαστικών και πτηνών, και πολλά άλλα πλάσματα, συμπεριλαμβανομένων των χταποδιών, διαθέτουν επίσης αυτά τα νευρολογικά υποστρώματα». Οσο για τον όρο «ζώα» στον νέο νόμο, σχολίασε ειρωνικά: «Τα “ζώα” δεν μπορούν να αισθανθούν πόνο ή συναισθήματα; Τα “ζώα”; Ναι, αλλά εμείς [οι άνθρωποι] δεν είμαστε φυτά, μύκητες ή βακτηρίδια, κάτι που μας κατατάσσει στα ζώα».

Ο πόλεμος στην επιστήμη που ξεκίνησε ο Ντόναλντ Τραμπ αμφισβητώντας βασικά της συμπεράσματα, όπως αυτά για την κλιματική αλλαγή, αλλά και για την εξελικτική θεωρία, όπως και η απόφασή του να επιτρέψει εκ νέου να εισάγονται στις ΗΠΑ κεφαλές ελεφάντων ως “τρόπαια”, δυστυχώς βρίσκει έναν αναιμικό, πλην όμως επικίνδυνο μιμητή στη Βρετανία.

Πέρασαν αιώνες από τότε που φιλόσοφοι όπως ο Καρτέσιος θεωρούσαν ότι τα ζώα είναι όπως οι μηχανές –σώματα, δηλαδή, που επιτελούν ορισμένες λειτουργίες– χωρίς τη δυνατότητα να σκέφτονται ή να έχουν αισθήματα που να συνδέονται με το σώμα.

Η συμπεριφορά αυτή τόσο του Τραμπ όσο και της Μέι μας δείχνει ότι μπορεί ο καπιταλισμός να είναι απίστευτα εξελιγμένος τεχνολογικά, όμως ηθικά συμπεριφέρεται όπως ένα νήπιο που κρατάει στο χέρι του μαχαίρι. Είναι εντυπωσιακή η συνύπαρξη των υπερυπολογιστών και των οπτικών ινών με τη Βίβλο και τη θρησκευτική καθυστέρηση, αλλά και του καζινο-χρηματιστηρίου με τις κοινωνικές προλήψεις και τις αντιεπιστημονικές εμμονές. Στη δική τους λογική, οι άνθρωποι και τα ζώα δεν είναι παρά μέσα προς «αξιοποίηση» για την εξυπηρέτηση ενός «ανώτερου» σκοπού: του κέρδους.

Θυμάστε κάποιους από τους μεσότιτλους στα βιβλία Φυσικής Ιστορίας του Δημοτικού; «Σε τι μας χρησιμεύει το πρόβατο;», «Τι μας δίνει η αγελάδα;». Ωφελιμισμό και χρησιμοθηρία μας μάθανε για τη Φύση και τα πλάσματά της. Καιρός να της αναγνωρίσουμε την (αυτονόητη) αυτονομία της και τα δικαιώματά της (τους)!