Τραπεζοϋπάλληλοι στα αζήτητα

Η πρώτη απόπειρα του πατέρα μου να ξεφύγει από τα πατρογονικά εδάφη της Τρίπολης και να έρθει στο κλεινόν άστυ έγινε στη τρυφερή ηλικία των 17 ετών, εποχούμενος στη σέλα μοτοσυκλέτας -μάρκας Άριελ παρακαλώ, να, σαν αυτή της φωτογραφίας- μαζί με τον πρωτοξάδελφό του, ο οποίος ως μεγαλύτερος κρατούσε το τιμόνι. Η μοτοσυκλέτα ήταν ενός μπάρμπα τους. Το εγχείρημα στέφθηκε από πλήρη αποτυχία. Κατάφεραν να φτάσουν ως τα Μέγαρα, όπου οι συγγενείς τούς γύρισαν πίσω άρον άρον, με ένα αποτελεσματικό μείγμα απειλών και υποσχέσεων. Το σκάνδαλο απεφεύχθη. 

Ο πατέρας μου έμελλε να έρθει στην Αθήνα λίγα χρόνια αργότερα, να εγκατασταθεί μόνιμα και να εργαστεί μέχρι τη συνταξιοδότησή του στην Εθνική Τράπεζα από κλητήρας ως τον βαθμό του υποδιευθυντή. Εκείνα τα χρόνια -λίγο πριν από τον πόλεμο- ο διορισμός στην τράπεζα ήταν κάτι πολύ σημαντικό, γιατί, εκτός της τόσο αναζητούμενης οικονομικής εξασφάλισης και σταθερότητας, είχε και μια γλυκιά υπόσχεση για κοινωνική ανέλιξη. Για έναν νεαρό από την επαρχία ο διορισμός στην Εθνική Τράπεζα ήταν μια ευτυχής στιγμή. Γιατί του επέτρεπε να κάνει όνειρα. Ο πατέρας μου αγάπησε τη δουλειά του και δεν τον θυμάμαι ούτε μία φορά να δυσανασχετήσει με την υπαλληλική ρουτίνα. Ίσα ίσα, μέχρι τα τελευταία του θυμόταν με τρυφερότητα και αγάπη τα επαγγελματικά του χρόνια, τους ανθρώπους που γνώρισε στη διάρκειά τους - και ήταν ουκ ολίγοι. Εκφραζόταν πάντοτε με ευγνωμοσύνη για όσα η Τράπεζα, με την ευρεία έννοια, του προσέφερε στη ζωή.

 Τα θυμήθηκα όλα αυτά και τα γράφω, επειδή από χθες ο κλάδος των τραπεζοϋπαλλήλων ξεκίνησε απεργιακές κινητοποιήσεις. Η θρυαλλίδα γι' αυτές τις κινητοποιήσεις ήταν οι απολύσεις 24 υπαλλήλων από τη Τράπεζα Πειραιώς, επειδή αρνήθηκαν να μεταταχθούν σε θυγατρικές εταιρείες και ως εκ τούτου να υποστούν ουσιώδεις αλλαγές στους ισχύοντες μέχρι τότε όρους εργασίας τους. Βλέπετε, πριν από τη μνημονιακή δυστοπία και ιδιαίτερα στη διάρκεια της σημιτικής "ισχυρής" Ελλάδας, οι τράπεζες έδιναν την ψευδή και επίπλαστη εικόνα ότι είναι υγιείς και ρωμαλέες. Οπότε οι αντίστοιχες θέσεις εργασίας εκεί ήταν περιζήτητες. Καλοί μισθοί, επιδόματα, ισχυρά ταμεία, συντάξεις άνω του μέσου όρου, συνέθεταν ένα ελκυστικό πακέτο. Λίγο πριν από το 2010 το οικοδόμημα άρχισε να τρίζει. Και λίγο μετά να η βροχή, να το χαλάζι, να οι κεραυνοί και φτάσαμε στην παρούσα κατάσταση. Εξαντλημένες τράπεζες, με μεγάλα "κόκκινα" ανοίγματα και δίχως κερδοφορία. Αν συνδυάσουμε αυτή την κατάσταση με την τεχνολογική πρόοδο και την εξάπλωση του διαδικτύου, καταλαβαίνουμε όλοι τους λόγους για τους οποίους οι τραπεζοϋπάλληλοι είναι αναλώσιμοι και εν πολλοίς με περιορισμένο πεδίο εργασίας. Ξέρετε πόσο καιρό έχω να πατήσω πόδι σε τράπεζα και να επισκεφθώ ένα γκισέ; Πάνω από ένα μήνα. Ό,τι χρειάζομαι το κάνω από την άνεση του σπιτιού μου και με το πληκτρολόγιο. Άσε που πληθαίνουν τα τραπεζικά καταστήματα με τα "έξυπνα" μηχανήματα, όπου μπορείς να φέρεις εις πέρας τις περισσότερες τραπεζικές συναλλαγές. Όσο περνά ο καιρός όλο και περισσότερος κόσμος θα διεκπεραιώνει τις συναλλαγές του ηλεκτρονικά και δίχως φυσική παρουσία στα τραπεζικά καταστήματα. Η πλήρης ψηφιοποίηση των τραπεζών είναι ante portas.

Άραγε τι θα έλεγε ο πατέρας μου αν ζούσε στις μέρες μας; Τι θα σκεφτόταν βλέποντας να απαξιώνεται έτσι το επάγγελμα που αυτός αγάπησε; Αλλά μήπως έχουν μείνει πολλές βεβαιότητες στη ζωή μας; Ξέρετε, από αυτές που την προηγούμενη δεκαετία θεωρούσαμε παγιωμένες. Κατέρρευσαν σαν πύργος από τραπουλόχαρτα. Και νέες βεβαιότητες δεν βλέπω να υπάρχουν ακόμα.