"Το παιχνίδι της σφαγής"* σαν πραγματικότητα

Το παρακάτω απόσπασμα από το έργο Το παιχνίδι της σφαγής του Ευγένιου Ιονέσκο, γράφτηκε το 1970 και αναφέρεται σ' έναν αόριστο τόπο και σε μια αόριστη χρονική στιγμή. Θα μπορούσε να διαδραματίζεται οπουδήποτε και οποτεδήποτε. Ένας απροσδόκητος και μη ανιχνεύσιμος μεταδοτικός και θανατηφόρος λοιμός, σε συνδυασμό με τα μέτρα που υιοθετούνται, για την αντιμετώπισή του, σκορπίζουν τον τρόμο στους κατοίκους και τους οδηγεί σε αντικοινωνικές συμπεριφορές, που συνοψίζονται στην κατάργηση κάθε έννοιας ανθρωπιάς.

Πενήντα χρόνια μετά, σήμερα, τα λόγια του κειμένου είναι ανατριχιαστικά επίκαιρα. Το αντικειμενικό γεγονός είναι εδώ. Η αντιμετώπισή του είναι σχεδόν παρόμοια. Ελπίζω τα αποτελέσματα του αναμφισβήτητου φόβου, που διατρέχει τις κοινωνίες των ανθρώπων, να μην είναι ίδια με αυτά του θεατρικού έργου. Βέβαια, όσο αισιόδοξος κι αν είμαι, δεν μπορώ να παραβλέψω ότι ήδη υπάρχουν όλα εκείνα τα σημάδια του φιλοτομαρισμού και του ρατσισμού, που νομοτελειακά, όταν εμφανιστούν σε μια κρίσιμη μάζα ανθρώπων, τότε μπορεί να συμβούν τα χειρότερα.

* 1970 Ευγένιος Ιονέσκο/Eugene Ionesco “Το παιχνίδι της σφαγής” Jeux de massacre

Σας συγκέντρωσα εδώ για τελευταία φορά, στην πλατεία της πόλης μας, για να σας ενημερώσω: Μας συμβαίνει κάτι εντελώς ανεξήγητο. Δεχθήκαμε επίθεση από ένα λοιμό αγνώστων αιτιών. Οι γειτονικές πόλεις και χώρες μας έχουν κλείσει τα σύνορά τους. Στρατός έχει κυκλώσει την πόλη μας. Κάθε είσοδος και έξοδος απαγορεύεται. Μέχρι χτες ήμασταν ελεύθεροι, όμως από σήμερα είμαστε σε καραντίνα. Συμπολίτες κι επισκέπτες της πόλης μας, μην επιχειρήσετε να δραπετεύσετε, γιατί θ’ αντιμετωπίσετε τα πυρά των στρατιωτών που καραδοκούν σε κάθε έξοδο της πόλεως. Χρειάζεται να οπλιστούμε με όλο το θάρρος που διαθέτουμε. Επίσης χρειάζονται γερά χέρια ν’ ανοίγουν τάφους. Τα οικόπεδα, οι ακάλυπτοι χώροι, οι αυλές, τα γήπεδα, όλα επιτάσσονται, γιατί τα νεκροταφεία γέμισαν. Επίσης ζητώ εθελοντές να επιτηρούν τα μολυσμένα σπίτια, μήπως κάποιος μπει ή βγει. Θα ορίσουμε ορκωτούς επόπτες που θα επισκέπτονται τα σπίτια … για να αναφέρουν στις αρχές, προκειμένου να απομονωθούν οι πιθανοί φορείς. Όποιος μπαίνει σε μολυσμένο σπίτι θα θεωρείται ύποπτος και θ’ απομονώνεται εκεί μέσα. Φυλαχτείτε από τους υπόπτους. ΚΑΤΑΓΓΕΙΛΕΤΕ τους για το καλό του συνόλου!

 Ζητάμε γιατρούς, νεκροθάφτες, σαβανωτές και κάθε χρήσιμη για την περίσταση ειδικότητα. Κάθε πολίτης οφείλει να προσφέρει στον συνάνθρωπό του: να τον επιτηρήσει ή να του κλείσει τα μάτια. Το σύνθημά μας είναι, «Θάψε τον πλησίον σου, μπορείς!». Αντίδοτο για τον λοιμό δεν έχουμε βρει. Προσπαθούμε να τον περιορίσουμε, μήπως μερικοί τυχεροί επιβιώσουν, όμως αυτό είναι άγνωστο. Απαγορεύονται οι συνεστιάσεις και όλα τα θεάματα. Τα καταστήματα, τα εστιατόρια και τα καφενεία θα λειτουργούν ελάχιστες ώρες, για να περιοριστεί η εξάπλωση ψευδών ειδήσεων. Διότι υπάρχει η υποψία πως το κακό που μας βρήκε προέρχεται από κάτι ανώτερό μας, από τον ουρανό, και καθετί από τον ουρανό διαβρώνει σαν αόρατη βροχή τις στέγες, τους τοίχους και τις ψυχές μας. Όπως σας είπα, αυτή είναι η τελευταία δημόσια συγκέντρωση. Ομάδες πάνω από τρία άτομα θα διαλύονται. Επίσης, απαγορεύεται να περιφέρεστε άσκοπα. Όλοι οι πολίτες επιβάλλεται να κυκλοφορείτε ανά δύο, για να επιτηρείτε ο ένας τον άλλο. Τώρα γυρίστε στα σπίτια σας και μείνετε εκεί. Θα βγείτε μόνο σε περίπτωση μεγάλης ανάγκης. Ειδικά συνεργεία θα στιγματίζουν την πόρτα κάθε μολυσμένου σπιτιού: θα κάνουν έναν μεγάλο κόκκινο σταυρό με μπογιά στην πόρτα και θα γράφουν, «Ελέησόν με, Κύριε!».

Μερικά λόγια για τον συγγραφέα: Ο Ιονέσκο, όπως και οι Σάμιουελ Μπέκετ, Ζαν Ζενέ, Έντουαρντ Άλμπι κ.ά., θεωρείται ένας από τους ιδρυτές του σημαντικού ρεύματος θεατρικής γραφής που ονομάστηκε Θέατρο του Παραλόγου. Συνήθως στα θεατρικά κείμενα αυτού του είδους ο τόπος και ο χρόνος είναι ακαθόριστος. Επίσης η παρωδία είναι συστατικό δομικό στοιχείο και χαρακτηρίζει τα έργα αυτά. Ο Ιονέσκο  (26/11/1909 - 28/03/1994) γεννήθηκε στη Ρουμανία και πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη Γαλλία. Στα κυριότερα έργα του περιλαμβάνονται η La cantatrice chauve (Η Φαλακρή Τραγουδίστρια, 1948), La Jeune Fille à marier (Κόρη σε ηλικία γάμου, 1953), Rhinoceros (Ρινόκερος, 1959), Jeux de massacre (Παιχνίδι της σφαγής, 1970) και πολλά άλλα. Σε όλα τα έργα του η κεντρική ιδέα είναι η ασημαντότητα και η ακρωτηριαστική μοναξιά του ανθρώπου που οδηγούν στη θεώρηση ότι πιθανότατα η ζωή είναι δίχως νόημα.

Το απόσπασμα το βρήκα στον ιστότοπο [FRAGILE] κατόπιν προτροπής του καλού μου φίλου Ηρακλή Κ.