Πόσα Μουντιάλ έχεις στο κοντέρ σου;

Το δικό μου αυτές τις μέρες μετρά το 13ο. Μου αρέσει να παρακολουθώ ποδόσφαιρο σε αυτό το επίπεδο. Με την ίδια αν όχι περισσότερη ευχαρίστηση παρακολουθώ και τους ολυμπιακούς αγώνες - προφανώς στρουθοκαμηλίζοντας και παραβλέποντας το ντόπινγκ. Έτσι θα μπορούσα να ισχυριστώ ότι μετρώ την ηλικία μου αθροίζοντας τα Μουντιάλ ή τους ολυμπιακούς αγώνες που καταβρόχθισα τηλεοπτικά. 

Αλλά ας επικεντρωθούμε στο ποδόσφαιρο -αναμφισβήτητα και μακράν το δημοφιλέστερο σπορ- που τις τελευταίες μέρες κατακλύζει τις οθόνες της τηλεόρασής μας και τουλάχιστον εμένα με καθηλώνει μπροστά της. Μου αρέσει που κάθε τέσσερα χρόνια, μέσω αυτού, δισεκατομμύρια άνθρωποι από τα πιο πλούσια ή τα πιο φτωχά κράτη, σε όλα τα γεωγραφικά πλάτη και μήκη του πλανήτη, ανεξαρτήτως μορφωτικού επιπέδου, εισοδήματος, θρησκευτικού ή σεξουαλικού προσανατολισμού, περίπου για 30 μέρες, ενθουσιάζονται, συγκινούνται, βιώνουν εναλλαγές έντονων συναισθημάτων, σύμφωνα με τα κατορθώματα των αθλητών που κλοτσάνε το... τόπι. Νέα ποδοσφαιρικά είδωλα καθιερώνονται και παλιά αποκαθηλώνονται. Κάποιοι άλλοι -τυχεροί και ικανοί- κρατούν τη θέσεις τους στην καρδιά μας, μέχρι τουλάχιστον το επόμενο Μουντιάλ. Νέες εθνικές κόντρες ξεσπούν και λύνονται(;) εντός του αγωνιστικού χώρου, συνάπτονται πρόσκαιρες συμμαχίες έναντι του όποιου εχθρού, και το "όπιο του λαού" -όπως ατυχώς από διάφορες "επαναστατικούς" κύκλους είχε χαρακτηριστεί- καλά κρατεί.

Είναι μια μεγάλη γιορτή που την απολαμβάνω κάθε τέσσερα χρόνια. Ισχύει αυτό που έλεγε ο μεγάλος Ουρουγουανός συγγραφέας και όχι απλώς φανατικός αλλά "θανατικός" του καλού ποδοσφαίρου, ο Εντουάρντο Γκαλεάνο: "Δεν είμαι παρά ένας ζητιάνος που περιφέρεται ανά τον κόσμο, παρακαλώντας για λίγο καλό ποδόσφαιρο στα γήπεδα.... Και όταν η ευχή πραγματοποιείται, πανευτυχής για το θαύμα, λίγο με νοιάζει ποια ομάδα ή ποια χώρα παίζει". Το πρώτο σπορ στο οποίο θυμάμαι να συμμετείχα ήταν το ποδόσφαιρο. Θυμάμαι πολύ καθαρά τον εαυτό μου να κλοτσάει μια πλαστική μπάλα στον δρόμο -χωματόδρομο τότε- έξω από την πόρτα του σπιτιού μου, μαζί με τον αδελφό μου και τους φίλους μας. Αργότερα, αρκετά αργότερα με κέρδισε το ομολογώ μια άλλη μπάλα, η πορτοκαλί, αλλά κάθε τέσσερα χρόνια σαν ένας ιδανικός αλλά ανάξιος εραστής ξαναγυρίζω στην πρώτη μου κι αξέχαστη αγάπη. Οπότε καταλαβαίνετε γιατί προτίμησα αυτό τον τίτλο...

Το πρώτο Μουντιάλ που παρακολούθησα -από μαυρόασπρη τηλεόραση Urania, παρακαλώ- ήταν στην πρώτη πλατεία της Δάφνης, δυο βήματα από το σπίτι μου, όπου ο ιδιοκτήτης του μαγαζιού που πουλούσε ηλεκτρικά είδη έβγαζε έξω την τηλεόραση και το καφενείο της πλατείας έβαζε τα τραπεζοκαθίσματα και τους καφέδες, μπίρες και αναψυκτικά με το αζημίωτο. Ήταν το καλοκαίρι του 1970 και το παγκόσμιο πρωτάθλημα τότε γινόταν στο μακρινό Μεξικό. Η μεγάλη Βραζιλία που κατέκτησε το τρόπαιο είχε μια πεντάδα επιθετικών παικτών που ειλικρινά δεν την έχω ξαναδεί όλα αυτά τα χρόνια που παρακολουθώ ποδόσφαιρο. Για την ιστορία, οι Πελέ, Τοστάο, Ριβελίνο, Ζαϊρζίνιο και Ζέρσον με προσηλύτισαν στη λατρεία του θεαματικού ποδοσφαίρου και με έχουν έκτοτε αφήσει... εξαρτημένο. Μπορεί να τους έχω εξιδανικεύσει, μαζί με όλα όσα έχουν συνθέσει και ορίσει αυτό που είμαι σήμερα, όμως κάπου μέσα μου διαισθάνομαι ότι αυτό που ισχυρίζομαι είναι αντικειμενικό. Δεν υπήρχαν σκοπιμότητες και πολλά αγωνιστικά συστήματα τότε. Οι τεχνίτες και αυτοί που "μιλούσαν" στην μπάλα ήταν αισθητά περισσότεροι από τους αντίστοιχους σημερινούς. Αλλά μήπως κι εμείς είμαστε ή γίναμε αυτό που νομίζαμε και επιθυμούσαμε;

Από τότε πέρασαν δεκαετίες και αρκετά γεγονότα της ζωής μου τα θυμάμαι σε συνδυασμό με το Μουντιάλ και διάφορες αξέχαστες στιγμές και εικόνες του. Για παράδειγμα, στον στρατό, στην ακριτική Αλεξανδρούπολη, παρακολούθησα το Παγκόσμιο Κύπελλο στην Αργεντινή με τη φοβερή ομάδα της -των Κέμπες, Πασαρέλα και Αρντίλες- που σήκωσε το τρόπαιο. Όσο θαύμαζα αυτή την ομάδα άλλο τόσο με χαλούσε ο αιμοσταγής δικτάτορας της Αργεντινής, ο χασάπης Βιντέλα. Θυμάμαι ότι είχα κερδίσει 46 πακέτα τσιγάρων -τότε κάπνιζα αρειμανίως- από διάφορα στοιχήματα που είχα βάλει. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το Μουντιάλ της Ισπανίας το καλοκαίρι του 1982, σε συνδυασμό με κάποια γεγονότα της προσωπικής μου ζωής, τότε που προς μεγάλη έκπληξη η Ιταλία -των Ρόσι, Ταρντέλι, Καμπρίνι κλπ.- το κατέκτησε και όχι η Βραζιλία -των μεγάλων Σόκρατες, Ζίκο, Φαλκάο- που όλοι τη θεωρούσαν φαβορί κι όμως τερμάτισε 5η. Μήπως τον Μαραντόνα και το "χέρι του Θεού" στο Μεξικό το 1986; Θυμάμαι ότι τον συγκεκριμένο αγώνα -Αργεντινή εναντίον Αγγλίας- τον είδα μετά από έναν μεγάλο καβγά που είχα με την τότε σύζυγό μου. Θυμάμαι πολύ καλά και τον καβγά και τα όργια που έκανε ο Μαραντόνα στο συγκεκριμένο παιχνίδι.

Θα μπορούσα να συνεχίζω να γράφω επί ώρες ξεδιπλώνοντας αναμνήσεις, αλλά νομίζω ότι αρκετά έγραψα. Μακάρι να μπορέσω να δω αρκετά Μουντιάλ ακόμα. Να ευχαριστηθώ με το jogo bonito (το όμορφο παιχνίδι) των μπαλαδόρων της εποχής μας, σε όποια ομάδα κι αν ανήκουν. Μακάρι ακόμη, όταν φτάσει η ώρα μου να φύγω από αυτόν το μάταιο κόσμο, να μου επιτρεπόταν με έναν θαυμαστό και ανεξιχνίαστο (δεν θα με ενδιέφερε να μάθω) τρόπο να επιστρέφω κάθε τέσσερα χρόνια απαρατήρητος -πού να δίνεις εξηγήσεις;- για να βλέπω μερικά ματς του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Θα ήταν μια παρηγοριά...