Η Μόρια σε ποια ευρωπαϊκή αξία συγκαταλέγεται;

Αρκετές φορές μού συμβαίνει, καθώς διαβάζω κάτι, το μυαλό μου να εκτροχιάζεται από το κείμενο και να μπαίνει σε άλλους δρόμους όπου το παρελθόν και το παρόν συμπλέκονται αξεδιάλυτα. Μετά από λίγη τέτοια περιπλάνηση επανέρχομαι σε αυτό που διάβαζα αρχικά. Άραγε είναι σοβαρό, γιατρέ μου; Κάτι τέτοιο μου συνέβη χθες καθώς διάβαζα στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Documento, ένα άρθρο σχετικό με την κόλαση της Μόρια στη Λέσβο.

Αυτή τη φορά η σκέψη μου απογειώθηκε και προσγειώθηκε στα όσα σωστά διακήρυττε και καταλόγιζε στην κυβέρνηση Σαμαρά ο ΣΥΡΙΖΑ, σχετικά με την Αμυγδαλέζα και τη γενικότερη ρατσιστική και ξενοφοβική πολιτική της. Αυτά συνέβαιναν πριν από λίγα χρόνια. Θυμήθηκα τους πύρινους λόγους και τα καταγγελτικά άρθρα από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ. Θυμήθηκα τότε που κάποιος κυβερνητικός αξιωματούχος -δεν θυμάμαι ποιος- έλεγε: "Να τους κάνουμε τον βίο αβίωτο για να μη γίνουμε χώρα προσέλκυσης μεταναστών". Και απότομα η πραγματικότητα με άρπαξε πάλι και με πέταξε... στη Μόρια. Εκεί όπου σήμερα γίνεται ο βίος αβίωτος σε χιλιάδες ανθρώπους. 

Να δηλώσω κάτι απερίφραστα. Αυτά που συμβαίνουν στη Μόρια, η ίδια η Μόρια, είναι μια πανευρωπαϊκή ντροπή. Είναι μια ευθεία προσβολή σε αυτό που αποκαλούμε ευρωπαϊκό πολιτισμό, σε αυτό που αποκαλούμε ανθρωπισμό και φροντίδα στους κατατρεγμένους από πολεμικές συγκρούσεις, ακραία φτώχεια και ακραία περιβαλλοντική καταστροφή. Σήμερα που διαβάζετε αυτό το άρθρο στήνεται στο Αιγαίο -με αιχμή του δόρατος τη Μόρια- ένα πελώριο σύγχρονο στρατόπεδο, μια σύγχρονη Σπιναλόγκα, όπου θα στοιβάζονται και θα αφήνονται στη μοίρα τους, μέχρι να πεθάνουν σωματικά και ψυχικά μέσα στα ίδια τους τα σκουπίδια και τα περιττώματα, οι ανεπιθύμητοι από όλη τη πολιτισμένη Ευρώπη. Συνειδητά οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, με προεξάρχουσες τις ακροδεξιές της Ουγγαρίας, της Αυστρίας και της Τσεχίας, αποποιούνται της στοιχειώδους ευθύνης να δέχονται πρόσφυγες στα εδάφη τους και αποφασίζουν να τους γυρίζουν τη πλάτη. Είναι σαν να τους λένε: "Μην περιμένετε έξω από την πόρτα μου, πηγαίνετε παρακάτω να χτυπήσετε". Και αυτό το παρακάτω είναι η Ελλάδα. Δίχως να το θέλει, δίχως να έχει τις δυνατότητες επωμίζεται μια συντριπτική ευθύνη, ένα δυσβάστακτο βάρος, ώστε οι εταίροι μας να κοιμούνται ήσυχα το βράδυ...

Η ευθύνη λοιπόν είναι συλλογική, αλλά αυτό δεν απαλλάσει την πατρίδα μας, την παρούσα κυβέρνηση, από τις δικές της ευθύνες. Διάβαζα τις προάλλες ένα άρθρο της γνωστής αγγλικής εφημερίδας Guardian για το ίδιο θέμα. Το είχε γράψει ένας άνθρωπος που πέρασε το φετεινό καλοκαίρι στη Μόρια βοηθώντας εθελοντικά. Περιγράφει τις αφόρητες και απάνθρωπες συνθήκες εκεί και αναρωτιεται πού έχουν ξοδευτεί όσα χρήματα έχει δώσει ως τώρα η Ε.Ε. Βεβαίως έχουν μπει στο παιχνίδι και χρηματοδοτούνται από το ίδιο πορτοφόλι και οι ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται εκεί. Παρ' όλα αυτά οι ευθύνες της κυβέρνησης της Πρώτης Φοράς Αριστερά είναι δεδομένες. Υπουργοί πέρασαν από το Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, ούτε γνωρίζω πόσοι γενικοί γραμματείς και άλλοι υπηρεσιακοί παράγοντες έχουν αλλάξει, πόσες συσκέψεις και συναντήσεις έχουν γίνει, όμως η Μόρια παραμένει εκεί, βράχος ακλόνητος για να υπενθυμίζει τις πάλαι ποτέ διακηρύξεις, το ιδεολογικό και αξιακό φορτίο αυτής της εν πολλαίς αμαρτίες περιπεσούσης "Αριστεράς", φυσικά και τις δικές της διαχειριστικές ευθύνες. Βεβαίως δεν παραβλέπω το ασανσέρ των ευρωτουρκικών σχέσεων, την προσχηματική και βαθύτατα υποκριτική στάση των ευρωπαίων εταίρων μας. Όμως μπορούσε σαφώς καλύτερα. Και επειδή ως τώρα κάποια θεωρούμενα ηθικά της πλεονεκτήματα κατέπεσαν με πάταγο, ας εξαντλήσει κάθε περιθώριο, κάθε βοήθεια -όσο μικρή και ανεπαρκή- για να υπερασπίσει τα ελάχιστα που της απέμειναν.

Η Ευρώπη κλίνει ολοταχώς προς τα δεξιά, τα σύνορα θα γίνονται απροσπέλαστα, οι βιομηχανίες όπλων θα ψάχνουν να πουλήσουν τη πραμάτεια τους σε νέες πολεμικές συγκρούσεις και οι πρόσφυγες θα συνεχίσουν να μας έρχονται. Αυτό είναι βέβαιο. Πριν από λίγες μέρες μαζεύτηκαν στο Σάλτσμπουργκ της Αυστρίας οι ηγέτες της Ευρώπης, για να συζητήσουν για το μεταναστευτικό. Η Μόρια και το Αιγαίο γενικότερα ήταν πολύ μακριά και οι φωνές της απόγνωσης δεν έφταναν στα αυτιά τους. Ακούστηκαν -εκτός του Αλέξη- οι γνωστές ευχές, προτροπές και υποσχέσεις από αυτές που είναι βούτυρο στο ψωμί κάθε Όρμπαν, Σαλβίνι και Κουρτς. Δυστυχώς...

ΥΓ. Από χθες προωθούνται μετανάστες από τη Μόρια προς αντίστοιχα κέντρα φιλοξενίας που βρίσκονται στην ηπειρωτική Ελλάδα. Αυτό είναι μια ευχάριστη είδηση. Βεβαίως το πρόβλημα παραμένει. Οι αφίξεις συνεχίζονται. Οι εταίροι κωφεύουν. Και η όξυνση είναι προδιαγεγραμμένη...