Εποχιακή κατάθλιψη και αριστερά ψυχοτρόπα

Χωρίς την εξουσία οι ιδεολογίες δεν μπορούν να εφαρμοστούν. 

Με την εξουσία σπάνια επιβιώνουν. 

ΦΙΝΤΕΛ ΚΑΣΤΡΟ    

Όπως ίσως γνωρίζετε η εποχιακή κατάθλιψη εμφανίζεται κυρίως τον χειμώνα και σχετίζεται με την περιορισμένη έκθεση στον ήλιο. Συνήθως απαντάται στα βόρεια κράτη μια και στον Νότο ο καιρός είναι σαφώς γενναιόδωρος. Τον φετινό χειμώνα μάλιστα οι καιρικές συνθήκες μάλλον σε άνοιξη παραπέμπουν. Άρα η αναμφισβήτητη κατάθλιψη που παρατηρώ στον κοινωνικό μου περίγυρο -είμαι βέβαιος ότι την έχετε παρατηρήσει και εσείς- δεν οφείλεται στις κλιματικές συνθήκες, αλλά σε άλλα αίτια που άρχισαν να επιδρούν και να αθροίζονται από πέρσι, λίγο πριν από το καλοκαίρι. Δεν επιδρούν σε όλους το ίδιο, ούτε η κατάθλιψη έχει την ίδια βαρύτητα σε όλους. Έτσι ένα συνονθύλευμα ανθρώπων -κάποιων από τα "πέτρινα χρόνια" του 3%, άλλων που είχαν προ πολλού εγκαταλείψει το "σοσιαληστικό" ΠΑΣΟΚ και τα τελευταία δύο χρόνια αναθάρρησαν και πολλών άλλων που ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να τους σηκώσει από τη βολή της πολυθρόνας τους και να τους κινητοποιήσει- σήμερα όλοι αυτοί αισθάνονται απογοητευμένοι, αμήχανοι, συγχυσμένοι. Αυτό το ετερόκλητο πλήθος διαδήλωσε και χόρεψε στο Σύνταγμα, ονειρεύτηκε περίπου τα ίδια όνειρα, στρατεύτηκε στην ελπίδα της "πρώτη φορά αριστερά". Και λίγο μετά, πριν τελειώσει το καλοκαίρι, τα όνειρα για το τέλος των μνημονίων, για την αποκατάσταση των τραυματικών και κοινωνικών ανισοτήτων που θέριεψαν στα μνημονιακά χρόνια, για την καταπολέμηση της διαπλοκής και της διαφθοράς -αναφέρω μόνο λίγα- ξέφτισαν μέσα σε ελάχιστες εβδομάδες. Στην απογοήτευση και στο αίσθημα της ήττας που προκαλούν οι ακυρωμένες επιθυμίες και υποσχέσεις πρέπει να προστεθούν και τα αρνητικά συναισθήματα που προκαλούνται από το συνεχιζόμενο δράμα των προσφύγων και τη σκληρή και απάνθρωπη αντιμετώπιση που τους επιφυλάσσεται από μια αναίσθητη και περίκλειστη Ευρώπη. 

Η οδυνηρή αλήθεια για όλους μας είναι ότι όση ευθύνη έχει η καθοδηγητική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ που επεξεργάστηκε, υποστήριξε και κοινώνησε τις αυταπάτες που ονόμασε προεκλογικό πρόγραμμα, άλλη τόση έχουμε και εμείς που πιστέψαμε σε αυτές. Είχαμε την επιθυμία, είχαμε την πίστη, αλλά είχαμε πάρει διαζύγιο με την πραγματικότητα. Έτσι φορτωμένοι με ψευδαισθήσεις, επειδή το δίκιο αναμφισβήτητα ήταν με το μέρος μας, νομίζαμε ότι όλοι οι άλλοι θα το αναγνώριζαν και θα φτάναμε σε μια έντιμη και επωφελή συμφωνία. Νομίζαμε ότι το πρόγραμμα της Θεσ/νίκης -μετριοπαθέστατο αλλά απαραίτητο- θα γινόταν αποδεκτό χωρίς πολλές αντιρρήσεις. Πιστέψαμε ότι, αν εμμέσως τους απειλούσαμε με το περίφημο Grexit, εν μέσω μάλιστα των γεωπολιτικών αναταράξεων της περιοχής, θα υποχωρούσαν. Τίποτα από αυτά που πιστεύαμε δεν επαληθεύτηκε. Πορευτήκαμε σχεδόν ολομόναχοι, με υποστήριξη -τις περισσότερες φορές- πολύ κατώτερη των περιστάσεων και των προσδοκιών μας. Και το τέλος των αυταπατών μάς βρήκε απροετοίμαστους και από πάνω, για πολλοστή φορά, διασπασμένους. 

Και τώρα ποιες είναι αυτές οι αριστερές ψυχοτρόπες ουσίες, όπως αναφέρω στον τίτλο του κειμένου, που αν μας χορηγηθούν θα ξεπεράσουμε αυτή τη δύσκολη κατάσταση;  Σπεύδω εδώ να διευκρινίσω ότι μέσα στις ψυχοτρόπες ουσίες συγκαταλέγονται και τα ναρκωτικά, τα οποία όλοι γνωρίζουμε ότι διαστρεβλώνουν τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε το περιβάλλον, αλλοιώνουν τις γνωστικές λειτουργίες μας, και κατ' επέκταση τη συμπεριφορά μας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, αναφέρομαι σε εκείνες τις ουσίες-φάρμακα που θεραπεύουν και αφυπνίζουν, που οδηγούν σε μια νέα συνειδητότητα. Δεν ισχυρίζομαι ότι έχω όλες τις απαντήσεις, αλλά από κάπου πρέπει να ξεκινήσουμε. Καλή αρχή θα είναι να κάνουμε μια ψύχραιμη αποτίμηση της κατάστασης στην οποία βρισκόμαστε, μέσα σε αυτό το υπερεθνικό οικονομικό γίγνεσθαι, που το ονομάζουμε σύστημα ευρώ. Επίσης να εκτιμήσουμε ποιες είναι οι προοπτικές της πατρίδας μας εντός αυτού, προβάλλοντας διάφορα μοντέλα-υποθέσεις, από το ευνοϊκότερο μέχρι το χειρότερο. Φίλοι και φίλες, ένα νόμισμα όπως πολύ σωστά είχαμε διατυπώσει, αλλά μάλλον έχουμε λησμονήσει, δεν είναι φετίχ, δεν μπορεί να είναι ιδεολογία και μάλιστα από το είδος που διατρέχει όλο το σώμα της ελληνικής κοινωνίας ερήμην κάθε κριτηρίου. Κατά την ταπεινή μου άποψη είναι ένα οικονομικό εργαλείο που πρέπει να έχεις τη δυνατότητα να το διαχειρίζεσαι προς όφελος των πολλών, της κοινωνίας. Δεν μπορεί να είναι η νέα μεγάλη ιδέα, που κάτω από την ομπρέλα της χωρούν όλοι. Είναι άλλο πράγμα η οικονομική σύγκλιση στα πλαίσια μιας υπερεθνικής ένωσης, που μπορεί να οδηγήσει σε κοινό νόμισμα, και άλλο πράγμα η νομισματική ένωση που εντείνει ανισότητες, στρεβλώσεις, περιορίζει τη δημοκρατία και δίνει το καλύτερο βήμα για τους αντιπάλους της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. 

Άρα, για μένα, τα αριστερά ψυχοτρόπα φάρμακα που μπορούν να ανατρέψουν την παρούσα κατάσταση είναι η αποτίμηση, δίχως άχρηστα φτιασιδώματα, της παρούσας κατάστασης και του χαμηλού βαρομετρικού που έχουμε περιέλθει -καταλαβαίνετε τι εννοώ- και το άνοιγμα στο μέλλον μαζί με τους ούριους ανέμους της αυτοκριτικής και του διαλόγου, δίχως ταμπού και παρωπίδες. Πρέπει να μιλήσουμε! Ας ελπίσουμε ότι το επερχόμενο συνέδριο θα ασχοληθεί με αυτά τα θέματα, είναι το καταλληλότερο βήμα, γιατί αλλιώς φοβάμαι ότι εκ των υστέρων θα μιλάμε για άλλη μια χαμένη ευκαιρία και θα ερίζουμε ποιος ή ποιοι μάς οδήγησαν εκεί. Καταλαβαίνω ότι η αναζήτηση και η εύρεση ενός σωτήριου θεωρητικού σχήματος, που θα δίνει απαντήσεις σε όλα τα θέματα μιας πραγματικότητας σε συνεχή κίνηση και αλλαγή, είναι εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα, αλλά αυτό δεν μπορεί να είναι αιτία ακινησίας και μοιραίας απραξίας. Αυτά και καλό σας βράδυ.

Σας ασπάζομαι,                                                                                                                                                                                                       Πάνος Σταθόπουλος