Ένα επίκαιρο ποίημα

Έχετε πάρει είδηση ότι η Αμερική για άλλη μία φορά βρίσκεται παραδομένη στην κοινωνική αναταραχή, εξαιτίας φανερού ρατσισμού και άνισης συμπεριφοράς έναντι των μαύρων εκ μέρους των αρχών - ομολογουμένως καμία έκπληξη. Ίσως έχετε δει και το ανατριχιαστικό βίντεο, στο οποίο ένας λευκός αστυνομικός στραγγαλίζει αργά και βασανιστικά έναν μαύρο, ξαπλωμένο στον δρόμο και δεμένο με χειροπέδες, δίχως να προβάλλει καμία αντίσταση. Υπερβολή στην τέλεση του καθήκοντος; Αποκόμιση ρατσιστικής ηδονής; Ωμή επίδειξη της λευκής ανωτερότητας εκ του ασφαλούς; Δεν γνωρίζω, αλλά η πληγή του ρατσισμού και της βίας, έναντι των αλλοεθνών πληθυσμών καλά κρατεί στις ΗΠΑ. Είναι μια συνεχώς ανοιχτή πληγή. Ιδιαίτερα τα χρόνια που υποδύεται τον πρόεδρο αυτός ο απαράδεκτος και αστοιχείωτος μπαγλαμάς.

Σήμερα, φιλοξενώ ένα ποίημα της Αφροαμερικανής ποιήτριας, ακτιβίστριας και συμμετέχουσας σε πολλές άλλες δραστηριότητες (όχι κατ' ανάγκη συναφών), Μάγιας Αγγέλου (1928-2014), που το βρίσκω ανατριχιαστικά επίκαιρο. Έχει τίτλο "Still I Rise" (1978), Όμως εγώ σηκώνομαι. ΕΣΥ (λευκέ εξουσιαστή) μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις, ΟΜΩΣ ΕΓΩ (πάντα) ΣΗΚΩΝΟΜΑΙ. Τη μετάφραση την πάλεψα όσο καλύτερα μπορούσα.

"Still I Rise"
BY MAYA ANGELOU

You may write me down in history    Μπορείς να με διαβάλλεις στην ιστορία

With your bitter, twisted lies,    με τα πικρόχολα, στρεβλά ψέματά σου.

You may trod me in the very dirt    Μπορείς να με ποδοπατήσεις στο χώμα,

But still, like dust, I'll rise.   όμως εγώ, όπως η σκόνη, θα σηκωθώ.

Does my sassiness upset you?    Μήπως σε ενοχλεί η αυθάδειά μου;
Why are you beset with gloom?   Γιατί σε περιστοιχίζει η σκοτεινιά;
’Cause I walk like I've got oil wells    Ίσως γιατί περπατώ στητή σαν να έχω αντλίες πετρελαίου
Pumping in my living room.    να δουλεύουν στο σαλόνι μου.

Just like moons and like suns,    Ακριβώς όπως τα φεγγάρια και οι ήλιοι,
With the certainty of tides,    με τη βεβαιότητα του ρυθμού των παλιρροιών,
Just like hopes springing high,    ακριβώς όπως οι ελπίδες που φουσκώνουν τα στήθια,
Still I'll rise.    για άλλη μια φορά εγώ θα σηκωθώ.

Did you want to see me broken?    Θέλεις να με βλέπεις χάμω διαλυμένη;
Bowed head and lowered eyes?    Με σκυμμένο κεφάλι και χαμηλωμένα μάτια;
Shoulders falling down like teardrops,    Οι ώμοι μου να πέφτουν όπως τα δάκρυα,
Weakened by my soulful cries?    εξασθενημένη από το μοιρολόι της ψυχής μου;

Does my haughtiness offend you?    Μήπως σε προσβάλλει η ανωτερότητά μου;
Don't you take it awful hard    Μην την παίρνεις πολύ βαριά.
’Cause I laugh like I've got gold mines    Γιατί γελάω σαν να έχω ορυχεία χρυσού,
Diggin’ in my own backyard.    να δουλεύουν στην πίσω αυλή μου.

You may shoot me with your words,    Μπορείς να με πυροβολήσεις με τα λόγια σου.
You may cut me with your eyes,    Μπορείς να με κόψεις φέτες με τα μάτια σου.
You may kill me with your hatefulness,    Μπορείς να με σκοτώσεις με το μίσος σου,
But still, like air, I’ll rise.    όμως εγώ, όπως ο αέρας, θα σηκωθώ.

Does my sexiness upset you?    Μήπως σε ενοχλεί ο φανερός ερωτισμός μου;
Does it come as a surprise    Σε έχει χτυπήσει κατακούτελα,
That I dance like I've got diamonds    που χορεύω σαν να έχω διαμάντια
At the meeting of my thighs?    εκεί που οι μηροί μου συναντιούνται; 

Out of the huts of history’s shame    Από τα φτωχόσπιτα της ντροπής της ιστορίας
I rise    εγώ σηκώνομαι.
Up from a past that’s rooted in pain    Από ένα παρελθόν που έχει βαθιά τις ρίζες του στον πόνο
I rise    εγώ σηκώνομαι.
I'm a black ocean, leaping and wide,    Είμαι ένας μαύρος ωκεανός, πλατύς και ανήσυχος.
Welling and swelling I bear in the tide.   Φουσκώνοντας και αναβλύζοντας αντέχω στην παλίρροια.

Leaving behind nights of terror and fear    Αφήνοντας πίσω νύχτες ζόφου και τρόμου,
I rise    εγώ σηκώνομαι,
Into a daybreak that’s wondrously clear    Σ' ένα ξημέρωμα που είναι απίστευτα διαυγές
I rise    εγώ σηκώνομαι.
Bringing the gifts that my ancestors gave,    Κουβαλώντας τα δώρα που έδωσαν οι πρόγονοί μου,
I am the dream and the hope of the slave.    είμαι το όνειρο και η ελπίδα του σκλάβου.
I rise    Εγώ σηκώνομαι,
I rise   σηκώνομαι,
I rise.   σηκώνομαι.

Maya Angelou, "Still I Rise" from And Still I Rise: A Book of Poems.  Copyright © 1978 by Maya Angelou.  Used by permission of Random House, an imprint and division of Penguin Random House LLC. All rights reserved.