Νομίζω ότι αποδώ και πέρα θα πρέπει να προσδιορίζουμε τα γεγονότα που αφορούν το ευρύτερο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι, αλλά και το εγγύτερο (το εθνικό) με τον χρόνο που συνέβησαν, δηλαδή προ Brexit ή μετά Brexit.  Επειδή δε όλες οι ενδείξεις κατατείνουν στο "σφίξιμο των λουριών" για όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς, φοβάμαι ότι θα αναφερόμαστε στην εποχή πριν από το βρετανικό δημοψήφισμα με... νοσταλγία. Παραθέτω τους κύριους λόγους που -πάντα κατά τη γνώμη μου- θα προκαλέσουν αυτό το συναίσθημα. Ως εισαγωγή και υπό μορφή θέσφατου τοποθετώ το γεγονός ότι όλες οι ευρωπαϊκές διεργασίες που αφορούν τις εισηγήσεις, για κάθε θέμα βραχυπρόθεσμης-μεσοπρόθεσμης ή μακροπρόθεσμης στρατηγικής, καθώς και οι αποφάσεις που λαμβάνονται για οτιδήποτε (ανεξαρτήτως σπουδαιότητας) είναι ενδεδυμένες με τα χρώματα της γερμανικής σημαίας. Επί το λαικότερον τίποτα δεν κουνιέται στην Ευρώπη, αν δεν το θέλουν οι Γερμανοί.

Ήταν σαφές λοιπόν ότι η γεμανική οικονομική ελίτ είχε κάνει τα σχέδιά της στην περίπτωση που το ΟΧΙ ήταν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Λίγο μετά, μια γερμανική εφημερίδα (νομίζω η Χάντελσμπλαντ) αποκάλυψε το σχέδιο του γερμανικού Υπουργείου Οικονομικών. Τα κύρια σημεία αυτού του σχεδίου είναι: α) Πιστότατη τήρηση δίχως την παραμικρή απόκλιση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (τρομάρα μας!). β) Δικαίωμα απόρριψης των σχεδίων του προϋπολογισμού οποιασδήποτε χώρας της ευρωζώνης και μόνο με την υποψία υπέρβασης του προκαθορισμένου ορίου δημοσιονομικών δαπανών. γ) Ενσωμάτωση στο δίκαιο κάθε χώρας (συνταγματοποίηση) ανεξάρτητης αρχής, που δεν θα υπόκειται σε κανέναν έλεγχο από κυβερνήσεις-κοινοβούλια και θα επιβλέπει την εκπλήρωση των στόχων των εφαρμοζόμενων δημοσιονομικών πολιτικών. δ) Απόρριψη της πρότασης που έκαναν Γαλλία-Ιταλία για κοινό προϋπολογισμό της ευρωζώνης. ε) Απόσπαση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα του εποπτικού ρόλου που ασκεί στις τράπεζες της ηπείρου μας. στ) Αποπολιτικοποίηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με σύγχρονη αναβάθμιση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM), δηλαδή σχηματικά πολιτική (διαπραγμάτευση) - οικονομική (λογιστική επιβολή) 0-1. ζ) Κόψιμο-αναστολή χρηματοδότησης μέσω των διαφόρων διαρθρωτικών-επενδυτικών ταμείων (π.χ. Ταμείο Συνοχής, Ευρωπαϊκό Ταμείο Θάλασσας και Αλιείας κ.ά.) για όσα κράτη δεν συμμορφώνονται προς τας υποδείξεις.

Ποιο είναι το αβίαστο, νομίζω, συμπέρασμα που προκύπτει από τα ανωτέρω; Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι των Γερμανών δεν ιδρώνει το αυτί τους από αμφισβητήσεις τύπου δημοψηφισμάτων ή εκλογικών αναμετρήσεων. Κάτι ξέρουμε και εμείς, μέρα που είναι. Δεν θέτουν ούτε κατά διάνοια σε αμφισβήτηση τον δρόμο της οικονομικής αρετής -όπως τον αντιλαμβάνονται- που έχουν επιβάλει στους ευρωπαϊκούς λαούς. Μέσω αυτής της ασφυκτικής οικονομικής επιβολής-επιτήρησης επιβεβαιώνουν την ισχύ τους και την πρωτοκαθεδρία τους, καθώς και τον ηγεμονικό ρόλο που τους καλεί η ιστορία να διαδραματίσουν στο μέλλον της Ηπείρου. Αυτό το τελευταίο μην το υποτιμάτε γιατί έχει παίξει σημαντικό ρόλο στην ιστορική διαδρομή του γερμανικού έθνους. Είναι κάτι διακριτό από τα στενά οικονομικά συμφέροντα και άπτεται βαθύτερων αφηγημάτων περί ανωτερότητας-ιστορικού πεπρωμένου κλπ., τα οποία έχουν χαρακτηρίσει το ιδεολογικό οικοδόμημα της γερμανικής άρχουσας τάξης.

Τι πρέπει να περιμένουμε εμείς, σ' αυτή τη γωνιά της Μεσογείου, από τη δεδομένη σκλήρυνση της ευρωπαϊκής γερμανικής πολιτικής; Αφόρητη αύξηση των πιέσεων από τους "θεσμούς". Μια ιδέα όσων θα αντιμετωπίσουμε μας δίνει η επιστολή διαμαρτυρίας που έστειλε ο Ε. Τσακαλώτος σε πρόσωπα κλειδιά της Κομισιόν, διαμαρτυρόμενος για ανοίκιες πιέσεις από τους τεχνοκράτες-εκπροσώπους των δανειστών μας στις διαπραγματεύσεις. Αν μάλιστα λάβουμε υπ' όψιν ότι το κύριο θέμα της 2ης αξιολόγησης έχει σχέση με την εργατική (απο)ρύθμιση όπως οι θεσμοί την αντιλαμβάνονται, καταλαβαίνετε τι πρόκειται οι Έλληνες διαπαραγματευτές να αντιμετωπίσουν. Η αόριστη περιγραφή: "σύμφωνα με τις βέλτιστες πρακτικές", που περιλαμβάνεται στη συμφωνία του περσινού καλοκαιριού, για να περιγράψει το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης σχετιά με τα εργασιακά, είναι τόσο ελαστικό που επιτρέπει τα πάντα και συνήθως καταλήγουν κατά τον γνωστό χείριστο τρόπο. Επίσης η Δημοκρατία και εν γένει οι δημοκρατικές διαδικασίες δεν θα τύχουν της ευαρέσκειας των ισχυρών, για να εκφραστώ κομψά. Δημοψηφίσματα και άλλα τέτοια παρδαλά αμεσοδημοκρατικά, σας παρακαλώ πολύ μαζευτείτε και μη μας... ζαλίζετε το έρωτα, ενώ εμείς ανυστερόβουλα δουλεύουμε νυχθημερόν για να σας σώσουμε. Θυμηθείτε, βρε κουτά, πέρσι τι έγινε! Παθιαστήκατε, πιστέψατε, ελπίσατε και στο τέλος φτάσατε να παίρνετε αντικαταθλιπτικά για να διαχειριστείτε το διά ταύτα, καταστρέψατε φιλίες δεκαετιών αλληλοεκτοξεύοντας κατηγορίες μεταξύ σας, και άλλα πολλά... 

Ωραία τα λέει στη δήλωσή του ο σ. Τσίπρας για το βρετανικό δημοψήφισμα: "[...] Και δεν ήρθε ως κεραυνός εν αιθρία. Τα μηνύματα είχαν σταλεί προ πολλού και από πολλές διαφορετικές κατευθύνσεις. Η εκρηκτική άνοδος της ακροδεξιάς και των εθνικιστικών δυνάμεων στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη προοιωνίζονταν την αρνητική αυτή εξέλιξη.  Οι ακραίες επιλογές της λιτότητας που διεύρυναν τις ανισότητες τόσο ανάμεσα σε χώρες του Βορά και του Νότου όσο και στο εσωτερικό των ευρωπαϊκών χωρών. Η à la carte διαχείριση της προσφυγικής κρίσης, τα κλειστά σύνορα, οι φράχτες και οι μονομερείς ενέργειες. Η άρνηση επιμερισμού της ευθύνης και των βαρών τόσο απέναντι στη κρίση χρέους όσο και στη προσφυγική, είχαν ήδη δώσει το σήμα μιας εκτεταμένης κρίσης του ευρωπαϊκού εγχειρήματος.  Και τώρα οφείλουμε όλοι να προβληματιστούμε."  

Πλην όμως η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως φαίνεται από όλες τις δηλώσεις των παραγόντων που εμπλέκονται στη λήψη των τελικών αποφάσεων, (προσέξτε τον τρόπο που αδειάζει ο χερ Σόιμπλε τον "αντάρτη" Γκάμπριελ και τις "αιρετικές" του απόψεις περί ευρωπαϊκής επανίδρυσης), θα βρει τον βηματισμό της μετά τη βρετανική τρικλοποδιά και δεν πάει να λέει ο Τσίπρας όλα αυτά τα σωστά. Θα αναπροσαρμόσει και θα επιβάλει παλιές και νέες πολιτικές, και το μόνο που θα επιτρέπει στους ευρωπαικούς λαούς είναι την αποχώρησή τους από το προσκήνιο. Άντε και λίγη γκρίνια αλλά... αβλαβώς. Βεβαίως, σ. Αλέξη, οφείλουμε να προβληματιστούμε όλοι. Περισσότερο από όλους εσύ και το στενό σου περιβάλλον, που παίρνετε τις αποφάσεις για τη ζωή όλων μας. "[...] Αλλαγές αντιλήψεων, νοοτροπιών και τελικά αλλαγές πολιτικών.  Για να υψώσουμε ένα φράγμα απέναντι στον ευρωσκεπτικισμό και την ακροδεξιά. Για να επαναθεμελιώσουμε την Ευρώπη στις αρχές της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της ισότητας και της αλληλεγγύης.  Χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ μια μεγάλη αντεπίθεση των προοδευτικών ευρωπαϊκών δυνάμεων για να σταματήσει η επέλαση της ακροδεξιάς και του εθνικισμού που βρίσκει γόνιμο έδαφος στις συνθήκες που δημιούργησαν η λιτότητα και η ασυδοσία των αγορών.  Χρειαζόμαστε μια μεγάλη προοδευτική συμμαχία για να ξαναβρεί η Ευρώπη τη χαμένη της ορμή και τις ιδρυτικές τις αξίες που την έκαναν ξεχωριστή μέσα στον κόσμο:[...]". 

Καλά τα λες. Αυτά χρειαζόμαστε. Αλλά πώς; Με ποιες συμμαχίες; Τα πράγματα στην Ισπανία δεν πήγαν καλά... Η τακτική προσέγγιση που κάνεις εδώ και κάποιο καιρό με τους σοσιαλδημοκράτες (εξαιρουμένων των δικών μας) αποδίδει; Ποιο είναι το πρόγραμμα που μπορεί έστω και πρόσκαιρα να συσπειρώσει τους λαούς του ευρωπαϊκού Νότου, για να ρίξει τα τείχη του ευρωπαϊκου Βορρά; Πόση εμπιστοσύνη μπορούμε να έχουμε στους σοσιαλδημοκράτες με τη σταθερή διπολική συμπεριφορά που επιδεικνύουν; Δεν βλέπω και ούτε πιστεύω εύκολα σε αυτό τον "Νότιο Άνεμο"* που θα φέρει την αλλαγή στην Ευρώπη και μάλιστα πίσω από κλειστές πόρτες, σε φανερές ή κρυφές συναντήσεις, ενώ οι λαοί θα περιμένουν στη γωνία τους λαγούς από το καπέλο. Δεν αντιλέγω, εύστοχη πολιτικά-επικοινωνιακά η κίνηση για την καθιέρωση της απλής αναλογικής τώρα και φέρνει σε εμφανή αμηχανία τους πολιτικούς αντιπάλους. Αλλά τώρα δεν νομίζω ότι είναι αυτό το αποτύπωμα που επιθυμεί αυτός ο λαός. 

Αυτά εν μέσω άλλων ερωτημάτων, εν μέσω του καθημερινού ζόφου της μνημονιακής πατρίδας μας. Θα προλάβουμε να σώσουμε τίποτα ή όλα θα γίνουν στάχτη και μπούλμπερη; Επιχειρησιακά κανόνια πέφτουν στην αγορά, ο κόσμος μουδιασμένος, ανήμπορος να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις της εφορίας, ούτε ξέρει και ο ίδιος τι ακριβώς θέλει, φέρεται και άγεται από την επικοινωνιακή διαπλοκή, ενώ εμείς προσπαθούμε να βρούμε το νέο σωτήριο αφήγημα. Μακάρι να γίνει το συνέδριο και να μην αναβληθεί ξανά. Οι οργανώσεις πρέπει να μιλήσουν και να τοποθετηθούν. Αυτά προς το παρόν.

Σας ασπάζομαι,

Πάνος 

* Τίτλος στο πρωτοσέλιδο της Κυριακάτικης Αυγής, 03.07.2016

Η ιστορία μας ξεκινά κάπως έτσι: 

Νίκος Χατζηνικολάου: "Τι θα κάνετε με ορισμένες κραχτές περιπτώσεις, να το πω έτσι, ιδιωτικοποιήσεων, όπως, για παράδειγμα, το θέμα του Ελληνικού(...);"

Αλέξης Τσίπρας: "Θέλει και ρώτημα; Κύριε Χατζηνικολάου, αν είναι να έρθει ο ΣΥΡΙΖΑ και να εγκρίνει ή να επικυρώσει συμφωνίες που έγιναν και παραβιάζουν κατάφωρα την κοινή λογική και όχι μόνο το δημόσιο συμφέρον, αν είναι να έρθουμε για να επικυρώσουμε αυτές τις συμφωνίες, τότε καλύτερα να ψηφίσει τον κ. Σαμαρά ο ελληνικός λαός". 

Η συνέντευξη δόθηκε στο γραφείο του Α. Τσίπρα στην Κουμουνδούρου και προβλήθηκε στην τηλεόραση στις 12/1/2015, λίγο πριν από τις εκλογές. Για όσους...  αντέχουν ιδού ο σύνδεσμος, ενώ το επίμαχο σημείο είναι στο 1:08:10 της συνέντευξης: www.youtube.com/watch?v=7bb7TzRv_OY . 

 Και ολοκληρώνεται κάπως έτσι: "(...) Το κλείσιμο της αξιολόγησης και η δέσμευση για τη διευθέτηση του χρέους εξασφαλίζουν για πρώτη φορά στα τελευταία έξι χρόνια ένα σταθερό μακροοικονομικό και δημοσιονομικό περιβάλλον, ευνοϊκό για την υλοποίηση μακροπρόθεσμων επενδυτικών σχεδίων". Λόγια του Α. Τσίπρα, πρωθυπουργού πλέον, από την παρουσίαση του κυβερνητικού σχεδίου για τη "δίκαιη ανάπτυξη" στο Μουσείο της Ακρόπολης στις 16/6/2016. Για όποιον επιθυμεί να ακούσει την ομιλία ή να διαβάσει τα κύρια σημεία της δίνω αυτό τον σύνδεσμο από την ιστοσελίδα Left.gr:  left.gr/news/tin-pempti-apo-ton-al-tsipra-i-paroysiasi-toy-kyvernitikoy-shedioy-gia-ti-dikaii-anaptyxi . 

Στο μεσοδιάστημα από τις θαρραλέες αντιμνημονιακές και προεκλογικές διακηρύξεις ως τις πρόσφατες διαπιστώσεις (σχετικά με το καταλληλότερο περιβάλλον για την οικονομική και επενδυτική απογείωση της Ελλάδας που δημιουργείται με όσα νομοθετήθηκαν από τον Αύγουστο του '15 ως σήμερα) περιλαμβάνονται: μια αναμενόμενη, με μεγάλο όμως συγκινησιακό φορτίο, εκλογική επικράτηση του ΣΥΡΙΖΑ -Πρώτη Φορά Αριστερά- στις εκλογές (25/01/15), ένα δημοψήφισμα, η επιβολή capital controls, μια διάσπαση, μια δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, μια όξυνση άνευ προηγουμένου της προσφυγικής κρίσης με πολλούς θανάτους στα νερά του Αιγαίου, το κλείσιμο των συνόρων με τους γείτονές μας, ως απάντηση στις στρατιές των δυστυχισμένων που αναζητούν ζωή, και μια μακρά μέχρι εξαντλήσεως διαπραγμάτευση με τους "θεσμούς" για το κλείσιμο της 1ης αξιολόγησης που ολοκληρώθηκε ουσιαστικά -με τις ουρές της- πριν από λίγες μέρες. Να μην παραλείψω εδώ να προσθέσω και την πολυγλωσσία κυβερνητικών στελεχών με πολλές αντικρουόμενες δηλώσεις που γίνονταν με περισσή αφέλεια και εμφανή έλλειψη πείρας. Μακάρι η κριτική στα πεπραγμένα να περιοριζόταν μόνο σε αυτά τα τελευταία και ίσως εν μέρει δικαιολογημένα. Αν δεν ξέχασα κάτι -και ζητώ προκαταβολικά συγγνώμη- αυτά είναι τα κύρια γεγονότα της περιόδου που πέρασε, πώς δηλαδή από τις αναλύσεις και υποσχέσεις του '14 και μέρους του '15 φτάσαμε στον "ρεαλισμό" και στην αποδοχή της ανυπαρξίας άλλης εναλλακτικής, πλην των μνημονίων. 

Ναι, ο ΣΥΡΙΖΑ γύρισε σελίδα ανεπιστρεπτί (;) και όχι η χώρα, όπως ισχυρίζοταν η Αυγή στο πρωτοσέλιδό της. Συνθηκολόγησε και μετατράπηκε από την Αριστερά που αμφισβητούσε τους νεοφιλελεύθερους δρόμους και την καταναγκαστική "ενάρετη" λιτότητα, όπως αυτή πρεσβεύεται από τον ιεροκύρηκα Σόιμπλε και τα παπαδοπαίδια του, σε Αριστερά των ολέθριων αυταπατών (σύμφωνα με τον σ. Τσίπρα), της υποχρεωτικής (δεν το αρνούμαι) υποχώρησης έτσι βέβαια όπως διαπραγματεύτηκε, της κυριολεκτικά "Πρώτη φορά Αριστεράς" που υπογράφει μνημόνια, που με τόση βδελυγμία κατηγορούσε (και σωστά) ότι προκαλούν μεγαλύτερες βλάβες από αυτές που καλούνται να θεραπεύσουν. Εδώ συνήθως ο αντίλογος είναι: "Ναι, το γνώριζαν και μας ψήφισαν τον Σεπτέμβρη, άρα αναγνωρίζουν τον διαπραγματευτικό μας αγώνα και εγκρίνουν αυτά που υπογράψαμε", ή με κάποια άλλη παρεμφερή φρασεολογία. Μεγάλη ανακρίβεια, για να μην το χαρακτηρίσω χειρότερα. Και εξηγούμαι...

Ο κόσμος, οι ψηφοφόροι, βρίσκονταν στο ταπί των ραγδαίων πολιτικών εξελίξεων του Ιουλίου-Αυγούστου του '15, βαρύτατα ζαλισμένοι στα όρια του νοκάουτ. Φυσικά εδώ περιλαμβάνονται και τα μέλη του κόμματος, που επέλεξαν να παραμείνουν μετά τη διάσπαση. Όλος αυτός ο κόσμος είχε απόλυτη ανάγκη (για λόγους προσωπικής ισορροπίας και για να αποφύγει οδυνηρότατες αυτοακυρώσεις όσων πίστευε και των όποιων αγώνων είχε συμμετάσχει) να αποδεχτεί τη ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ ότι μόνο αυτός μπορούσε να εγγυηθεί το 3ο μνημόνιο με "κοινωνική ευαισθησία", καθώς και την υιοθέτηση ενός παράλληλου προγράμματος που θα διόρθωνε τις μνημονιακές αδικίες και βλάβες των μη-εχόντων. Επίσης στην υπόσχεση μιας ουσιώδους μείωσης του δυσβάσταχτου χρέους. Η συντριπτική πλειοψηφία δεν μπορούσε να συλλάβει τους εφαρμοστικούς νόμους που θα καλείτο αυτή η κυβέρνηση να νομοθετήσει-ψηφίσει και να θέσει σε εφαρμογή. Δεν μπορούσε να γνωρίζει σε όλη τους την έκταση και βαρύτητα ότι τα περιουσιακά στοιχεία της χώρας θα αξιοποιούνταν -προσέξτε τον όρο- από ένα ταμείο-μάνατζερ για έναν αιώνα. Δεν ήταν δυνατόν να γνώριζε προκαταβολικά, ότι για το χρέος θα στέρξουν να ασχοληθούν οι "εταίροι" μας μετά το 2018 με την παροχή κάποιων (;) διευκολύνσεων. Όσο για το πολυδιαφημισμένο εργαλείο του 15% του ΑΕΠ στην εξυπηρέτησή του, είμαστε βέβαιοι ότι όταν έρθει η στιγμή να ενεργοποιηθεί αυτός ο "κόφτης", δεν θα ζητήσουν επιπλέον μέτρα; (για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης βρε αδερφέ). Πως μπορούσε να συλλάβει την έννοια του άλλου "κόφτη", του δημοσιονομικού, να επικρέμεται σαν δαμόκλειο σπαθί πάνω από το κεφάλι του; Πίστεψε, μέσα στην απελπισία του, στην κοινωνική ευαισθησία του ΣΥΡΙΖΑ και στο παράλληλο πρόγραμμα. Ο κόσμος ήταν εν πλήρει συγχύσει αθώος. Και βέβαια δεν μπορούσε να διανοηθεί το ενδεχόμενο να ψηφίσει τους προηγούμενους, εκείνους που τον είχαν φέρει σε αυτή τη θέση, εκείνους που μονότονα ζητούσαν να υπογράψει η κυβέρνηση οτιδήποτε χρειάζεται για να πάρουμε τη δόση μας. 

Ας μιλήσουμε όμως λίγο γι' αυτές τις αυταπάτες, δηλαδή για την κομψή και έμμεση ομολογία λάθους, δίχως κακή πρόθεση, που όμως εμμέσως πλην αιδημόνως δηλώνει ότι οι πολιτικές αποφάσεις του προηγούμενου συνεδρίου, το μεγαλύτερο μέρος του προγράμματος της Θεσσαλονίκης, ό,τι είχαμε δηλώσει-διακηρύξει για ιδιωτικοποιήσεις, τράπεζες, αποκατάσταση 13ης σύνταξης στους χαμηλοσυνταξιούχους, οριοθέτηση του κατώτατου μισθού στα 750 ευρώ, κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, φορολόγησης εφοπλιστικού κεφαλαίου και πολλών άλλων σημαντικών ή λιγότερο σημαντικών που αποτέλεσαν το πρόγραμμά μας, το συμβόλαιο μας με τις κοινωνικές ομάδες, στις οποίες απευθυνθήκαμε, ήταν όλα τα παραπάνω μια ψευδαίσθηση, μια φαινάκη, στην οποία καλέσαμε όμως τον λαό να μας τιμήσει με την ψήφο του. Βεβαίως, επειδή τρέφαμε μεν ψευδαισθήσεις, χωρίς κακή πρόθεση ή άλλη ατζέντα, αναμένουμε ότι ο μεγάθυμος λαός θα συνεχίσει να μας εμπιστεύεται. Και βεβαίως το όλο θέμα από πλευράς ηγετικής ομάδας του κόμματος λήγει εκεί. Κάποια στιγμή όμως θα πρέπει να μας εξηγήσουν γιατί δημιουργήθηκαν αυτές οι αυταπάτες και να κριθούν γι' αυτό. Νομίζω ότι πρέπει να δοθούν εξηγήσεις. Η έλλειψη κακών προθέσεων δεν τους απαλλάσσει από τις ευθύνες, χώρια που υποκρύπτει μια εμφανή, για μένα τουλάχιστον, δυσθυμία και δυσανεξία στην κριτική μέσα από τις γραμμές μας.

Βεβαίως οι ευθύνες της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ δεν απαλάσσει και εμάς από το δικό μας μερτικό στα λάθη. Επιλέξαμε να μην ακούσουμε τίποτα που θα μπορούσε να οξειδώσει το αφήγημα που η ηγεσία διακονούσε ήδη από το 2012. Η επιθυμία μας σκότισε τις επεξεργασίες της λογικής μας. Πιστέψαμε, για να το θέσω με οικονομία λέξεων, ότι μέσα στη νεοφιλελεύθερη Ευρώπη οι εχθρικά διακείμενες προς τον ΣΥΡΙΖΑ κυβερνήσεις, είτε αυτές ήταν χριστιανοδημοκρατικές, είτε σοσιαλδημοκρατικές, θα προχωρούσαν στο πλαίσιο των περίφημων ευρωπαϊκών κεκτημένων στον έντιμο συμβιβασμό που απεγνωσμένα ζητούσαμε, δίχως να είμαστε σε θέση να επεξεργαστούμε και να πιστέψουμε σε μια εναλλακτική πολιτική. Επίσης να δημιουργήσουν την εντύπωση ότι ενδίδουν στα αιτήματα μιας αριστερής κυβέρνησης με ό,τι αυτό μπορούσε να σημαίνει για τις επόμενες εκλογικές αναμετρήσεις στη γηραιά ήπειρο. Ήμασταν αρκούντως τυφλοί να πιστεύουμε ακράδαντα ότι οι εκπρόσωποι του "υπαρκτού καπιταλισμού" θα υποχωρούσαν στο δίκαιο των αιτημάτων μας από σεβασμό στην πρόσφατη  λαϊκή εντολή.  Τη συνέχεια βέβαια την ξέρουμε. Ακριβώς όπως το είπε ο πολύς Γιουνκέρ αναφερόμενος στην Ελλάδα: "Όπου εκεί επιβάλαμε τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις". Καμιά συζήτηση, καμιά διαπραγμάτευση. Ωμή επιβολή. Με άλλα λόγια η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και εμείς στο μέτρο που αναλογεί δεν είχαμε πάρει είδηση μέσα σε ποια Ευρώπη καλούμαστε να λειτουργήσουμε και να παράξουμε έργο. Οι αυταπάτες βλέπετε...

Και τώρα τι γίνεται; Είναι ικανή αυτή η κυβέρνηση έπειτα από όλα όσα έχει κάνει "να παράγει πολιτικές και έργο σε μια σειρά από τομείς, με θετικά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα για την οικονομία και την κοινωνία", όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός στην εισήγησή του στο Συμβούλιο Εθνικής Επικοινωνιακής Πολιτικής; Δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος και δεν τρέφω πλέον αυταπάτες. Όλα αυτά που υπογράφηκαν και εκχωρήθηκαν από προηγούμενες κυβερνήσεις, φυσικά και από την παρούσα, δεν δημιουργούν ευνοϊκό πλαίσιο για πραγματική ανάπτυξη. Δεν μπορώ να παραδεχτώ, το βλέπω με τα μάτια μου άλλωστε, ότι οι νεοφιλελεύθερες επιλογές που μας επιβλήθηκαν θα μας οδηγήσουν στο τέλος σε θετικό αποτέλεσμα. Το αντίθετο μάλιστα. Θα παραμείνουμε αιωρούμενοι σε μια χαμοζωή. Μας οδηγούν στην παγιοποίηση μιας έρπουσας εξαθλίωσης-φτωχοποίησης της ελληνικής κοινωνίας, σε πείσμα όλων των επικοινωνιακών τακτικών και ευρημάτων, για τα οποία οφείλω να βγάλω το καπέλο με σεβασμό σε αυτή την κυβέρνηση. "Η Ελλάδα του 2021 [δεν] θα είναι συνώνυμο δημιουργίας, αλληλεγγύης και ευημερίας", όπως διακύρηξε ο σ. Τσίπρας από το Μουσείο της Ακρόπολης.

Και ο ΣΥΡΙΖΑ, η Ριζοσπαστική Αριστερά, που τόσο πιστέψαμε και αγαπήσαμε, πού βρίσκεται σε όλα αυτά; Ποιας διακύρηξης, ποιας ανάλυσης, ποιου κινήματος είναι η κάθε λέξη; Δύσκολη ερώτηση, οδυνηρή... Ας το δούμε λίγο. Κατά την άποψή μου η τελευταία φορά που οι οργανώσεις του ΣΥΡΙΖΑ συμμετείχαν σε διαδικασίες επεξεργασίας και αποφασιστικής συμβολής στις πολιτικές θέσεις και στο (διεκδικητικό) πρόγραμμα αυτής της Αριστεράς είναι το καλοκαίρι του 2013, στη διάρκεια του 1ου συνεδρίου. Έκτοτε και μέχρι το πρώτο εξάμηνο του '15 πάνω κάτω κινούμασταν εντός (με μια διασταλτική ερμηνεία) των προγραμματικών διακυρήξεων, στα πλαίσια της ομολογουμένως σκληρής διαπραγμάτευσης με τους "εταίρους" μας. Μετά το καλοκαίρι και την αναγκαστική μνημονιακή "διολίσθηση", το κόμμα και οι διεργασίες του αναζητούνται, όχι από τη Νικολούλη, αλλά από τα μέλη του. Εδώ θα ήθελα να σημειώσω ότι η επίκληση για τις ολέθριες αυταπάτες καλό θα ήταν να προσδιοριστεί χρονικά και να συνδεθεί με σημαντικά στάδια του πολιτικού γίγνεσθαι. Άραγε εξαιτίας τους το δημοψηφισματικό ΟΧΙ έγινε ΝΑΙ; Η αταλάντευτη πίστη μας ότι θα επιβάλουμε ένα κούρεμα στο χρέος -στο μεγαλύτερο μέρος του επαχθές και επονείδιστο, μην το ξεχνάμε - και αυτή στα πλαίσια των αυταπατών; Τότε ένας μεγάλος αριθμός συλλογικών αποφάσεων των διαφόρων βαθμίδων κομματικών οργάνων, που μιλούσαν για μια επερχόμενη "μεγάλη πολιτική και κοινωνική σύγκρουση", σε ποιες "αυταπάτες" ακριβώς αναφέρονται; Από πότε ξεκινούν αυτές οι αυταπάτες;  

Πιστεύω λοιπόν ότι τώρα, που έκλεισε η πρώτη αξιολόγηση και πήραμε την τόσο αναγκαία "δόση" μας -αλήθεια θυμάστε πόσο υποτιμητικά εκφραζόμασταν γι' αυτή τη δόση όντας στην αντιπολίτευση;-, έφτασε ο καιρός να κάνουμε όλοι μια αποτίμηση στόχου-αποτελέσματος και το σημαντικότερο να αναστοχαστούμε τι είναι ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα, ποιους εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει, ποιο είναι το μέλλον του, πώς μπορούμε να "δραπετεύσουμε" από αυτή τη ζοφερή πραγματικότητα και το ακόμη σκοτεινότερο μέλλον που προδιαγράφεται, στο τέλος τέλος υπάρχει ακόμα ελπίδα και πού βρίσκεται αυτή; Υπάρχει ακόμα ο απαραίτητος πολιτικός χρόνος και κεφάλαιο για να οργανωθούμε πολιτικά και κοινωνικά, και για να κάνουμε πράξη τη ρήξη που τόσο ένθερμα κάποτε πιστέψαμε και διακυρήξαμε; Υπάρχει βέβαια και ο άλλος δρόμος, εκείνος των συνεχών υποχωρήσεων και συμβιβασμών, που ίσως κάποιοι εξακολουθούν να τον θεωρούν έντιμο και αποδοτικό. Προσωπικά θεωρώ ότι αν δεν κάνουμε ειλικρινή και δημόσια αυτοκριτική, αν δεν αναλάβουμε τις ευθύνες μας αναλογικά, από την ηγεσία μέχρι το τελευταίο μέλος, και αν δεν σχεδιάσουμε μια πορεία εκτός μνημονίων με σοβαρότητα, τόλμη, φαντασία και δίχως ταμπού, τότε καιροφυλακτεί ο ηθικός διασυρμός και ο πολιτικός εκφυλισμός. 

Τελειώνοντας αυτό το μακροσκελές κείμενο να δηλώσω ότι το επερχόμενο συνέδριο -ελπίζω να μην αναβληθεί ξανά-, με αντικείμενο μια τέτοιου είδους κριτική αποτίμηση, μπορεί να αποτελέσει σημείο καμπής για το μέλον του ΣΥΡΙΖΑ, ευρύτερα της Αριστεράς και κυρίως του τόπου. Μόνο με ειλικρίνεια και τόλμη μπορείς να κερδίσεις το μυαλό και την καρδιά των ανθρώπων, ώστε να παρακινηθούν αυτοί να πυκνώσουν τις γραμμές μας. Αλλιώς ας περιοριστούμε στις μεταγραφές πολιτικού εκσυγχρονιστικού προσωπικού από άλλους χώρους και... ας μην πω τίποτε άλλο προς το παρόν.

Σας ασπάζομαι,

Πάνος Σταθόπουλος

ΥΓ. Σήμερα, καθώς ολοκλήρωνα αυτό το κείμενο, διάβασα το ειδησεογραφικό ρεπορτάζ σχετικά με την επίσκεψη-συνάντηση  Γιουνκέρ-Τσίπρα και την υποτιθέμενη σύγκλιση των μεταξύ τους απόψεων για τα εργασιακά. Κατά την προσφιλή του όμως τακτική, ο Λουξεμβούργιος άλλα έλεγε για την Γαλλία και την προσπάθεια της κυβέρνησης Βαλς, να "περάσει" ένα απείρου κάλλους νομοσχέδιο για (από)ρύθμιση στην εργατική νομοθεσία της. Είπε λοιπόν ότι "[...] ήταν το λιγότερο (για την γαλλική κυβέρνηση) που είχε να κάνει". Να πιστέψουμε ότι οι υψηλότατες θερμοκρασίες που επικρατούν στην πατρίδα μας εδώ και λίγες μέρες τού προκάλεσαν σχετική παράκρουση ή ότι είδε τον Αλέξη (τη μεγάλη του αδυναμία) και αποφάσισε να μην τον στενοχωρήσει; Εγώ πάντως δεν έχω καμιά εμπιστοσύνη στα καλά λόγια κανενός από το ιερατείο των Βρυξελλών, ούτε στις υποτιθέμενες συναντιλήψεις τους επί διαφόρων θεμάτων. Αυτό που ξέρω καλά είναι ότι, όποτε προβάλαμε κόκκινες γραμμές, οι "εταίροι" μας τις ξεπερνούσαν αποδεικνύοντας στην πράξη ποιος κρατά τα ηνία της διαπραγμάτευσης και πόσο ισότιμα μας βλέπουν. Όλα τα άλλα είναι όντως αυταπάτες. Άλλωστε, μετά τα γελάκια και τους θερμούς αθηναϊκούς εναγκαλισμούς ο Γιουνκέρ εκτόξευσε τις... ταβανόπροκές του για την κυβέρνηση και τον Αλέξη Τσίπρα. Σχετικό ρεπορτάζ εδώ: www.efsyn.gr/arthro/eysima-kai-gelia-mesa-karfia-exo-apo-ton-gioynker

Πριν μπω στην ουσία του ζητήματος καλό θα ήταν, νομίζω, να παραθέσω εν συντομία κάποια γεγονότα που έχουν σχέση με το συνέδριο, από την πρώτη στιγμή που αυτό άρχισε να απασχολεί τις οργανώσεις του ΣΥΡΙΖΑ. Στις 13/7/2015 συμφωνήθηκε με τους δανειστές νέο μνημόνιο. Το νέο αυτό μνημόνιο ερχόταν σε αντίθεση με την πλειοψηφική απόφαση του δημοψηφίσματος, καθώς και με την πολιτική απόφαση του τελευταίου συνεδρίου του κόμματος, τον Ιούλιο του 2013, σε ένα σημείο της οποίας αναφέρεται: "Ακυρώνουμε τα μνημόνια και τους εφαρμοστικούς νόμους. Εφαρμόζουμε ένα πρόγραμμα οικονομικής, κοινωνικής ανόρθωσης, παραγωγικής και οικολογικής ανασυγκρότησης". Τον Ιούλιο, λοιπόν, έγινε ένας πολιτικός σεισμός στο κόμμα, με φυσικό επακόλουθο τις ρωγμές στις γραμμές του. 

Τότε, μετά τη σύγκληση της Κ.Ε., αποφασίστηκε έκτακτο συνέδριο του κόμματος κατά τον Σεπτέμβριο του 2015. Επρόκειτο σε αυτό να συζητηθούν όλα όσα συνέβησαν από τον Γενάρη μέχρι την υπογραφή του μνημονίου και προφανώς θα ακολουθούσε διαβούλευση για να καθοριστεί ένας νέος χάρτης πορείας και η χώρα θα οδηγείτο σε εκλογές. Λίγο μέρες μετά η ηγετική ομάδα (γιατί περί αυτού πρόκειται) αποφασίζει εκλογές αιφνιδιάζοντας τους πάντες. Το συνέδριο, τακτικό αυτή τη φορά, αναβάλλεται και μετατίθεται με διαρροές άνωθεν για τους πρώτους μήνες του '16. Αξίζει εδώ να μνημονευτεί η παραίτηση του γραμματέα της Κ.Ε., εξαιτίας αυτής της αυθαίρετης απόφασης της ηγετικής ομάδας, χωρίς καμιά ουσιαστική εσωκομματική διαδικασία, έστω και προσχηματική.

Οι μήνες περνούν, οι διαπραγματεύσεις για το κλείσιμο της πρώτης αξιολόγησης μαίνονται εν μέσω όξυνσης της προσφυγικής κρίσης, που μας βρίσκει ανέτοιμους και πίσω από τις δεσμεύσεις μας, κάτι που οι φιλεύσπλαγχνοι δανειστές εκμεταλλεύονται δεόντως για να κρύψουν τις δικές τους πομπές. Φυσικά ούτε λόγος για συνέδριο. Κάποια στιγμή, κατά τον Μάρτιο του '16, ορίζεται η 18η Μαΐου ως ημέρα έναρξης του συνεδρίου, με την υπόσχεση ότι όπου να 'ναι κυκλοφορούν οι θέσεις της Κ.Ε. Πάλι τίποτε προς αυτή την κατεύθυνση δεν κινείται, με τη διαφορά ότι τώρα γίνεται επίκληση της επιτακτικότητας των διαπραγματεύσεων, της οξύτητας του προσφυγικού προβλήματος με τη ρητορική ερώτηση-διαπίστωση: "Το βρίσκεις σωστό, σύντροφε, να κάνουμε τώρα εμείς συνέδριο; Άσε να τελειώσει η αξιολόγηση και να το κάνουμε με ηρεμία". Και η τελική επωδός: "Άλλωστε πρέπει να υπάρχει κάποιο αποτέλεσμα-αφήγημα, που θα μας επιτρέψει να πάρουμε τις πρέπουσες αποφάσεις για το μέλλον". Σημειωτέον ότι  αυτές οι αποφάσεις παίρνονται ερήμην της Κ.Ε.

 Και φτάνουμε στο σήμερα, όπου για άλλη μια φορά ορίζεται ημερομηνία συνεδρίου, με πιθανότερο το τετραήμερο 29/9-2/10, όπως ο ίδιος ο γραμματέας της Κ.Ε. δήλωσε. Μάλιστα είπε ότι η έγκριση των θέσεων της Κ.Ε. θα γίνει μάλλον το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος. Και εδώ τελειώνει η χρονολογική παράθεση των οδοσήμων της πορείας προς το συνέδριο. 

Και τώρα αρχίζουν τα αναπόφευκτα συμπεράσματα. Από την εμπειρία μου, ως μέλος οργάνωσης του ΣΥΡΙΖΑ, σε όλη αυτή τη γεμάτη ελπίδες και απογοητεύσεις χρονική περίοδο, όπου τα συναισθήματα μπαινόβγαιναν από τον φούρνο στην κατάψυξη, ένα στοιχείο παρέμεινε αναλλοίωτο. Η πλήρης απουσία της οργάνωσης από κάποια διαδικασία ενημέρωσης πριν παρθεί κάποια απόφαση ή θέση στην τρέχουσα πολιτική σκηνή. Η πλήρης έλλειψη κάποιου μηχανισμού μέσω του οποίου η οργάνωση θα μπορούσε να τοποθετηθεί εγκαίρως σε διάφορα θέματα, όπως αλλαγή πολιτικών θέσεων, αλλαγή προεκλογικών δεσμεύσεων-υποσχέσεων στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, και γενικά να αισθάνονται τα μέλη ότι συμμετέχουν με λειτουργίες αμεσοδημοκρατικές σε κάποιες αποφάσεις. Δεν είμαι παράλογος και καταλαβαίνω ότι αρκετές φορές αυτό δεν είναι εφικτό εξαιτίας αντικειμενικών δυσκολιών, αλλά ούτε μία φορά; Και καλά οι οργανώσεις μελών, αλλά αυτή η έρμη η Κ.Ε. πού συμμετείχε; Έγιναν πράγματα και θάματα τα οποία ετίθεντο εκ των υστέρων στις οργανώσεις και στην Κ.Ε., αλλά μόνο προς έγκριση. Στις συνελεύσεις, μετά την ενημέρωση που γινόταν συνήθως από μέλος της Κ.Ε., δινόταν η ευκαιρία στα μέλη να θέσουν ερωτήσεις και να κάνουν τοποθετήσεις και εκεί εξαντλείτο η δημοκρατία στις τάξεις μας. Αρκετές φορές είχα καταλάβει ότι ο σ. κεντρικοεπιτροπάριος βρισκόταν στην ίδια σύγχυση και μοιραζόταν τις ίδιες απορίες με τα μέλη. 

Προς επίρρωση των προηγουμένων, πριν από κανένα μήνα ο αρμόδιος υπουργός ανακοινώνει ότι ετοιμάζει κάποιο σχέδιο εκλογικού νόμου, βασισμένο σε ένα αναλογικότερο σύστημα του υπάρχοντος, αλλά όχι απλή αναλογική. Αντίδραση είτε από την κυβέρνηση είτε από το κόμμα καμία. Αν εξαιρέσουμε κάτι που ψέλλισε η κυβερνητική εκπρόσωπος περί προσωπικών απόψεων, άκρα του τάφου σιωπή. Ερωτώ λοιπόν εγώ ο αφελής: Αν για μια τέτοια σοβαρή αλλαγή πάγιας θέσης του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και όλης της Αριστεράς, δεν μας ζητηθεί η γνώμη -και βεβαίως στο συγκεκριμένο θέμα κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι συντρέχει οποιοσδήποτε λόγος χρονικής πίεσης ή περιορισμού-, πότε θα μας ζητηθεί; 

Έχουμε καταλάβει τη σημασία του σεβασμού των δημοκρατικών διαδικασιών στο εσωτερικό του κόμματος; Έχουμε συνειδητοποιήσει και από τα διδάγματα της Ιστορίας ότι η έλλειψή της οδηγεί σε φαινόμενα αρχηγισμού και προσωπολατρίας; Έχουμε καταλάβει ότι νομοτελειακά οδηγούνται οι οργανώσεις σε μαρασμό, όταν περιορίζονται σε αφισοκολλήσεις, σε διανομή προπαγανδιστικού υλικού και σε άλλες ανάλογες δραστηριότητες, και όταν στερούνται τη βαθιά δημοκρατική λειτουργία της αμφίδρομης διαβούλευσης και απόφασης, όπου αυτό είναι εφικτό; Θα μπορούσα να προσθέσω πολλά άλλα, όπως π.χ. πότε ήρθε στις οργανώσεις ένα κείμενο, όπου με ειλικρινή αυτοκριτική διάθεση προσπαθούσε η ηγετική ομάδα -αποκλειστικά υπεύθυνη για όλες τις αποφάσεις καλές ή κακές- να κάνει έναν απολογισμό; Ποτέ! Θα γίνει τώρα στο συνέδριο ή θα προβάλει μόνο την αλλαγή σελίδας που κατάφερε δίχως, όπως ισχυρίζεται, να πάει πίσω από τις κόκκινες γραμμές της; Και για όλα τα άλλα "ας πάν' στην ευχή τα παλιά", όπως λέει το τραγούδι; Η απάντηση βέβαια είναι ας γίνει πρώτα το συνέδριο, γιατί μην ξεχνάμε ότι υπάρχει και η 2η αξιολόγηση...

Τελειώνοντας, θέλω να δηλώσω κάτι για να το σώσω. Από ό,τι ξέρω οι αποφάσεις του προηγούμενου ιδρυτικού συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ παραμένουν σε ισχύ, γιατί κανένα κομματικό όργανο ανάλογου κύρους δεν τις έχει απορρίψει ή αλλάξει. Και εγώ, σύντροφοι και φίλοι, σε αυτές εμμένω και αυτές υποστηρίζω. Όσα περιμένω από το συγκεκριμένο συνέδριο συνοψίζονται στα εξής: λογοδοσία-ανάληψη ευθυνών και άνοιγμα της συζήτησης για μια διαφορετική πορεία, από αυτή που εκόντες άκοντες ακολουθούμε...

Σας ασπάζομαι,

Πάνος Σταθόπουλος

Σαν δώσαμε τα χέρια νύχτωνε πια / πλήθη ξεχύνονταν απ' τους ανάστατους δρόμους. / Μέσα στους δρόμους σκορπίστηκε η ζωή μας / μέσα στο πλήθος ξαναφτιάχνεται η ζωή μας. *

Ας κάνουμε έναν σύντομο απολογισμό των γεγονότων της βδομάδας που πέρασε. Άρχισε με την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου, απαραίτητο όρο για το πολυπόθητο κλείσιμο της 1ης αξιολόγησης και συνεχίστηκε με το Eurogroup, όπου αξιολογηθήκαμε ως σχεδόν συνεπείς σε όσα αποδεχτήκαμε με το 3ο μνημόνιο. Και λέω σχεδόν, γιατί όλο και κάτι "ουρίτσες" περιμένουν διευθέτηση, που έχουν το κόστος τους. Όσον αφορά το χρέος, νομίζω ότι η συγκεκριμένη σύνοδος και οι σχετικές με το θέμα αποφάσεις της κατηφόρησαν προς τις θέσεις της Γερμανίας και ήταν προσωπική νίκη του δρα Σόιμπλε. Δηλαδή δεν συζητάμε τίποτα ως το 2018, όταν θα έχουν περάσει οι γερμανικές εκλογές. Δηλαδή ας εξασφαλιστεί η συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα και μετά βλέπουμε, βρε αδερφέ. Οπότε μηδέν εις το πηλίκον. Το ένα σκέλος της ρητορικής μας, του αφηγήματος ότι δεχτήκαμε όλα αυτά τα οδυνηρά για τον ελληνικό λαό και για το μέλλον της χώρας μας ακυρώθηκε στην πράξη. Τώρα μας μένει το παράλληλο πρόγραμμα που υποσχεθήκαμε τον Σεπτέμβρη του '15. Θυμάστε; Τότε που ο ΣΥΡΙΖΑ αρνήθηκε την ιδιοκτησία του 3ου μνημονίου και υποσχέθηκε ότι θα το εφαρμόσει με τη μέγιστη δυνατή κοινωνική-ταξική ευαισθησία και μεροληπτικότητα. Ας περιμένουμε λίγο, αν και ακόμη κι αυτό εξαρτάται από τις διαθέσεις των δανειστών μας. Γιατί, ως γνωστόν, φίλοι και φίλες, "No money, no honey" ή στα καθ' ημάς, χωρίς λεφτά δεν έχει κοκό. Και από τα δισεκατομμύρια που θα δοθούν με την πρώτη δόση, μην ξεχνάμε ότι είθισται το μεγαλύτερο μέρος να δίνεται για την εξόφληση δόσεων των δανείων μας και ό,τι περισσέψει καλύπτει τις οφειλές του ελληνικού δημοσίου στους προμηθευτές του. Και, επειδή τα ευρώ δεν γίνονται λάστιχο όσο και να τεντώσεις, δεν βλέπω να περισσεύει τίποτα προς το παρόν. Μην ξεχνάμε άλλωστε ότι γι' αυτά τα 10,3 δισ., που θα μας δοθούν σε δόσεις, φτωχύναμε κατά 5,4 δισ., όσο δηλαδή κοστολογούνται τα μέτρα.

Λύση θα ήταν να γίνουν σοβαρές επενδύσεις. Υποτίθεται ότι προς αυτή την κατεύθυνση λειτουργεί το υπέρ-ταμείο που ψηφίστηκε την περασμένη Κυριακή. Λαμβάνοντας υπόψιν το ιστορικό παράδειγμα της γερμανικής Τρόιχαντ, η γνώμη μου είναι ότι, όπως κι αν εξετάσεις αυτήν τη λεόντια συμφωνία υπέρ των απανταχού υποψήφιων επενδυτών, δεν θα αποδώσει τα αναμενόμενα έσοδα και θα δεσμεύσει περιουσία του δημοσίου για αδικαιολόγητα μεγάλη χρονική περίοδο. Μου κάνει μεγάλη εντύπωση που δεν καθορίζονται με σαφήνεια ποια είναι αυτά τα περιουσιακά στοιχεία που θα ανήκουν στο ταμείο και θα προσφέρονται προς πώληση ή και επένδυση. Να αναφέρω ένα παράδειγμα, θα είναι οι εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης Αθήνας και Θεσσαλονίκης; Τι θα γίνει με τον ΑΔΜΗΕ; Με ένα περίπλοκο νομικό κατασκεύασμα το κράτος χάνει τον έλεγχο στην περιουσία του και την παραχωρεί στους γνωστούς υπερεθνικούς μηχανισμούς. Απ' ό,τι έχω καταλάβει, κανένα απ' όσα πρόκειται να ενταχθούν σε αυτό το ταμείο δεν θα υπόκειται σε κάποια διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης, ούτε καν μέσω της Βουλής. Για τον δημοσιονομικό κόφτη τι να πω; Απλώς εκφράζω την ευχή να μην ενεργοποιηθεί. Βέβαια, με δεδομένο το απαιτούμενο πλεόνασμα για το 2018 (3,5%) και την άθλια κατάσταση των παραγωγικών δυνάμεων και της ελληνικής οικονομίας στο σύνολό της, θα είναι ένα θαύμα αν δεν ενεργοποιηθεί!  

Μην ξεχάσουμε και την επίσκεψη Πούτιν στην Αθήνα. Κάτι έχει αρχίσει να κινείται στις ελληνορωσικές σχέσεις. Μακάρι να βγει κάτι καλό. Υπάρχουν πολλά αγκάθια "εξωτερικής" φύσης, ιδίως στα ενεργειακά. Πάντως δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η σημερινή Ρωσία του ολιγαρχικού καπιταλισμού δεν αποτελεί το "ξανθό γένος", τη βοήθεια του οποίου καρτερούν διάφοροι ιδεολόγοι και συμφεροντολόγοι, διαφόρων πολιτικών αποχρώσεων. Το λέω αυτό γιατί κάθε φορά η προσέγγιση Ελλάδας-Ρωσίας εμπλουτίζεται με ένα αχρείαστο ιδεολογικό φορτίο περί "ομόδοξου" φίλης χώρας, ενώ ο Βλαδίμηρος ο Μεγαλοπρεπής (με πολλούς σκελετούς στην ντουλάπα του) παρουσιάζεται σαν τον ηγέτη που θα μας βγάλει ανιδιοτελώς από την κρίση. Ίσως ο Παν. Λαφαζάνης πιστεύει ακόμα στην προκαταβολή των 5 δισ. ευρώ... Οψόμεθα λοιπόν... Το αλατοπίπερο στα κύρια γεγονότα της βδομάδας που πέρασε ήταν η παραίτηση της Βασ. Κατριβάνου, οι ψευδέστατες κατηγορίες κατά του υπουργού Παιδείας και οι δηλώσεις του Γ. Κυρίτση. Ας τα πάρουμε ένα ένα. 

Η βουλευτής μας Βασ. Κατριβάνου ψήφισε ένα ΝΑΙ και δύο ηχηρά ΟΧΙ στο Κοινοβούλιο την Κυριακή που μας πέρασε. Η ίδια είπε μετά ότι ήταν "μια απόφαση πολύ δύσκολη, πολιτικά και προσωπικά, αλλά αναγκαία για μένα". Παρόλο που θα μπορούσε κανείς να της υπενθυμίσει ότι της ήταν γνωστά όλα όσα ψηφίστηκαν στη Βουλή, δεν μπορώ παρά να δηλώσω ότι σέβομαι απόλυτα την απόφασή της. Πάρα πολλές φορές -στη δική μου κλίμακα- έχω αισθανθεί την επιθυμία της φυγής. Μου προκαλούν ένα μείγμα θλίψης, ντροπής και θυμού αφενός όλα αυτά που υποσχεθήκαμε και μετά ακυρώσαμε, όλα αυτά που, εκβιαστικά δεν λέω, επιβάλλουμε στην κοινωνία σε πείσμα των δικών μας αξιών και εφετέρου τα πραγματικά ασφυκτικά όρια της "εταιρικής" οικονομικής επιτροπείας στην οποία βρισκόμαστε, που μας αφαιρεί τη δυνατότητα να πάρουμε στα χέρια μας τη ζωή μας.

Όσο για τις κατηγορίες κατά του Ν. Φίλη, που ξεκίνησε από το "Πρώτο (Θ)Ψέμα" και μετά εξαπλώθηκε με τη γνωστή διαδικασία μέσω διαδικτύου από την αξιωματική και όχι μόνο αντιπολίτευση, τι να πει κανείς; "Αιδώς Αργείοι", και πολύ ευγενικό είναι. Ένα θέμα από παλιά, από τις κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, που η τωρινή κυβέρνηση θέλει να κλείσει εφαρμόζοντας έναν "δικό" τους νόμο (Νόμος Γιαννάκου) το μεταφράζουν σε αμνήστευση και πολιτική συναλλαγή. 

Για τον Γ. Κυρίτση και τις δηλώσεις του ότι η κυβέρνηση θα μετακυλήσει τα οικονομικά βάρη στους "Μένουμε Ευρώπη" είναι ατυχής. Μάλλον θέλει να εκδικηθεί για τη "Βάρκιζα" και όσα εξαιτίας της άδικα υπέστη η Αριστερά έκτοτε. Δεν λέω η εκδίκηση είναι ένα πιάτο που σερβίρεται κρύο, αλλά ας μην υπερβάλλουμε. Η κυβέρνηση αυτή είναι για όλους και ας μην ψηφίστηκε από όλους. Έχουμε δηλώσει ότι θα εφαρμόσουμε το μνημόνιο με κοινωνική ευαισθησία και θα προσπαθήσουμε να μετακυλίσουμε βάρη από τους μη έχοντες σε αυτούς που ακόμα έχουν. Το να αρχίζουμε έστω και φραστικά τις ταξικές εχθροπραξίες δεν μας βοηθά, αν λάβουμε υπόψιν την τραγική μας ένδοια σε επικοινωνιακά μέσα. Και ο νοών νοείτω.

Ως επίμετρο θα έλεγα ότι η κυβέρνησή μας, παρόλο που επικοινωνιακά φέρεται ευχαριστημένη με αυτά που απέσπασε από το Eurogroup και διαλαλεί ότι η "αριστερή παρένθεση" ανήκει στο παρελθόν, ας θυμάται τι πρόσημο έχει η πολιτική με την οποία το πέτυχε(;). Σπεύδω να προσθέσω ότι όλα αυτά τα θλιβερά-πειθαναγκαστικά που επιβάλαμε δεν δικαιώνουν τις κραυγές περί προδοσίας, Γουδή, ελικόπτερα και άλλα φαιδρά τα οποία συσκοτίζουν την ανάγκη να ξεκινήσει ένας σοβαρός διάλογος για μια αλλαγή πορείας της κοινωνίας, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει. Ίσως γίνομαι κουραστικός, αλλά δεν θα σταματήσω να το υπενθυμίζω. Η χώρα χρειάζεται άλλον βηματισμό από αυτόν που της επιτρέπουν τα μνημόνια. Ένα συνέδριο, καλά προετοιμασμένο, θα μπορούσε να προσφέρει πολλά προς αυτή την κατεύθυνση. Αλλά παρατηρώ ότι συνεχώς αναβάλλεται. Να σημαίνει κάτι αυτό; Δεν γνωρίζω. Αυτό που αισθάνομαι και γράφω είναι η αναγκαιότητα αλλαγής πορείας, όσο υπάρχει ακόμα χρόνος. Η ελπίδα δεν κατοικεί σε αυτά που νομοθετούμε και εφαρμόζουμε. Η Ιστορία φοβάμαι ότι θα είναι αμείλικτη μαζί μας.

Σας ασπάζομαι,

Πάνος Σταθόπουλος

* Τίτος Πατρίκιος, Ποιήματα, ΙΙΙ, 1959-1973, εκδόσεις Κέδρος, Αθήνα 1998, "Διαδήλωση", σελ.148.

Είναι φοβερό πράγμα οι αυταπάτες. Σου δημιουργούν μια εικονική πραγματικότητα, να όπως του συμπαθέστατου κυρίου στη φωτογραφία. Μέσα στον καθρέφτη της αυταπάτης και του βολονταρισμού του, βλέπει εαυτόν σαν τον τριαντάρη εραστή που ήταν κάποτε. Κάποιος άλλος μπορεί να βλέπει τον εαυτό του σαν... ταξικό αποστάτη. Άλλος πάλι μπορεί να νομίζει ότι οι δικές του συμφωνίες, τα δικά του μέτρα είναι αυτό το αριστερό αποτύπωμα-τομή που χρειάζεται η πατρίδα του και, εν πάση περιπτώσει, να αισθάνεται περηφάνια με αυτά που κάνει. 

Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν οι ομαδικές αυταπάτες, όπου στον συλλογικό καθρέφτη μια κοινωνία συνεχίζει να βλέπει τη σωτηρία της με την εξακολουθητική χρήση τοξικών εργαλείων και όλες εκείνες οι οργανώσεις που κάποτε, στα νιάτα τους, ονειρεύτηκαν με πάθος την αλλαγή, την κοινωνική χειραφέτηση και σωτηρία, τώρα λοιπόν (αυτο)ικανοποιούνται με τη συνθλιπτική πραγματικότητα των αναπότρεπτων(;) συμβιβασμών και ραγδαίων υποχωρήσεων. Βλέπεις, έχουν πειστεί από το είδωλο στον καθρέφτη. Και πάει λέγοντας...  

Και θα με ρωτήσεις, με το δίκιο σου, δεν υπάρχει σωτηρία; Αυτό τον καθρέφτη δεν μπορούμε να τον σπάσουμε; Θα παραμένουμε εσαεί δέσμιοι αυτής της παραμορφωτικής εικόνας; Μπορεί το συλλογικό όνειρο να αποδείχτηκε εφιάλτης, το πάθος όμως εξακολουθεί να υπάρχει ή τουλάχιστον έτσι νομίζω. Χρειάζεται όμως να του βρούμε -με θάρρος και αυτοκριτική διάθεση- νέα ρούχα, φρέσκα λόγια. Αν όλα αυτά συνδυαστούν με ειλικρίνεια, τότε θα αναλάβει η φυσική, αυτή ντε των κοινωνικών κινημάτων, θα  είναι θέμα κρίσιμης μάζας*.

*Ως κρίσιμη μάζα, στην πυρηνική φυσική, θεωρείται το ελάχιστο εκείνο ποσό σχάσιμου (πυρηνικού) υλικού που απαιτείται για να δημιουργηθεί η αλυσιδωτή πυρηνική αντίδραση. Αυτό εξαρτάται από διάφορες ιδιότητες του υλικού, όπως από την πυκνότητά του, την καθαρότητά του, τον εμπλουτισμό του, το περιβάλλον του κλπ.

Σας ασπάζομαι,

Πάνος Σταθόπουλος

Αφορμή γι' αυτό το κείμενο στάθηκε το σχέδιο νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης με τίτλο "Καθιέρωση παγκόσμιας ημέρας ελληνοφωνίας και ελληνικού πολιτισμού".  Το νομοσχέδιο αυτό ξεσήκωσε πολύ ντόρο, έγινε αφορμή για πολλά πικρόχολα σχόλια και δέχτηκε πυρά τόσο από φίλιες όσο και από  "εχθρικές" δυνάμεις, που βρίσκονται κυρίως στον χώρο της Αριστεράς. Προσωπικά την πρωτοβουλία τη βρίσκω σωστή. Μια γλώσσα που ομιλείται 25 αιώνες είναι ζωντανή, που είναι η μήτρα πάμπολων επιστημονικών όρων σε αρκετές γλώσσες της γης και έχει αποτελέσει το όχημα της απόδοσης του έργου μεγάλων φιλοσόφων που επηρέασαν για πολλούς αιώνες τη φιλοσοφική σκέψη του δυτικού κόσμου αξίζει μια τέτοια αναγνώριση. Διάβασα με προσοχή το άρθρο του προτεινόμενου νόμου και την αιτιολογική έκθεση, μάλιστα όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να τα διαβάσει εδώ: www.opengov.gr/ypes/?p=3679. Έχω να κάνω κάποιες παρατηρήσεις με όσο το δυνατόν καλύτερη διάθεση, όση τέλος πάντων μου έχει μείνει από τη μαύρη περιρρέουσα ατμόσφαιρα. 

Αρχικά μια παρατήρηση στο ίδιο το άρθρο. Όλοι γνωρίζουμε ότι αντίστοιχες μέρες -αγγλικής γλώσσας (23/4), γαλλικής (20/3) κλπ.- αποφασίζονται από τον ΟΗΕ ή την ΟΥΝΕΣΚΟ και όχι με εθνική νομοθεσία. Ελπίζω ότι θα έχουν προβλεφθεί οι αντίστοιχες κινήσεις σε διεθνές επίπεδο και δεν θα περιοριστούμε στον δικό μας μικρόκοσμο, όπου αυτός κατοικεί. Αν δεν τα καταφέρουμε θα είναι μια ήττα σε συμβολικό επίπεδο ιδιαίτερα οδυνηρή, αν συνυπολογίσουμε τη συγκυρία γενικά.

Μια άλλη παρατήρηση έχει να κάνει με ιστορικές ανακρίβειες και δεν αναφέρομαι στην ημερομηνία γέννησης του Σωκράτη, που δεν είναι και απολύτως εξακριβωμένη ιστορικά, αλλά με τον ισχυρισμό ότι ο Πλάτωνας, ο Αριστοτέλης και ο Διογένης ήταν μαθητές του. Και ενώ ο Πλάτωνας όντως ήταν, ο μεν Διογένης ήταν μικρό παιδάκι όταν ο Σωκράτης έπινε το κώνιο, ο δε Αριστοτέλης δεν είχε γεννηθεί. Αν υπονοείται ότι η επίδραση των διδασκαλιών του ήταν κομβική στη συγκρότηση του έργου των προαναφερομένων, τότε καλώς, αν και νομίζω ότι θα έπρεπε να διευκρινίζεται αυτό, ώστε να μη δημιουργούνται παρεξηγήσεις. Σε κάθε περίπτωση, προσοχή και όχι τσαπατσουλιές...

Μια τρίτη παρατήρηση είναι ο  αχρείαστος, κατ' εμέ, συνδυασμός της γέννησης του Σωκράτη (20/5) με την Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας, (20/5), με τη γενοκτονία των Ποντίων (19/5) και με την Μάχη της Κρήτης (21/5). Ο συσχετισμός σημαντικών στιγμών της Ιστορίας μας με άσχετο όμως μεταξύ τους περιεχόμενο με αφήνει γεμάτο απορίες. Ακριβώς αυτή είναι η τελευταία μου παρατήρηση, διότι, εξαιτίας αυτού του ακατανόητου για μένα συσχετισμού, αναδύεται από το κείμενο μια μουχλιασμένη αφήγηση-άποψη περί  Ελλήνων. Αρχαίο κλέος, θρησκευτικό συναίσθημα και κατάνυξη, υπενθύμιση ηρωικών κατορθωμάτων, αναμνήσεις διωγμών και σφαγών εις βάρος μας... Κυρίες και κύριοι, ιδού οι Έλληνες! Φαίνεται ότι η κυρίαρχη διήγηση δεκαετιών από τους εκπροσώπους του νεοελληνικού κράτους συνεχίζεται αδιατάρακτη και στις ημέρες μας. Περίμενα όμως άλλα... 

ΥΓ. "Προσπαθούσε να σε πείσει πως όλα είχαν αλλάξει, / όμως εσύ τα 'βλεπες γύρω σου απελπιστικά όμοια", από το "ΥΓ." του Μανόλη Αναγνωστάκη.

* "Τη γλώσσα μού έδωσαν ελληνική / το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου...", από το "Άξιον εστί" του Οδυσσέα Ελύτη.

Ο καλός μου φίλος και σύντροφος Βαγγέλης Δακόπουλος έστειλε σε αυτό το ιστολόγιο τις απόψεις του σχετικά με τα θέματα που πρέπει -κατά την εκτίμησή του- να απασχολήσουν το συνέδριο, όποτε αυτό γίνει. Τον ευχαριστώ πολύ. Υπενθυμίζω ότι αυτό το μπλογκ είναι ιδιαίτερα φιλόξενο στον γόνιμο διάλογο και προβληματισμό. Μπορείτε να μου στέλνετε τις απόψεις-θέσεις σας και θα τις ανεβάζω. Διατηρώ το δικαίωμα, όπως κι εσείς άλλωστε, του σχολιασμού. Ακολουθεί το κείμενο του Βαγγέλη και μετά ένα δικό μου σχόλιο. 

ΤΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ

Αν θυμάμαι καλά, αυτή η διατύπωση χρησιμοποιήθηκε από το σ. Αριστείδη Μπαλτά πριν μερικούς μήνες, για να ονοματίσει το στόχο της διακυβέρνησης της χώρας από το ΣΥΡΙΖΑ.

Περαιτέρω διευκρινήσεις, δεν θυμάμαι να δόθηκαν…

Η ποιητικότητα της διατύπωσης δεν αμφισβητείται, όσο και αν το περιεχόμενό της αναζητείται. 

  Νομίζω πως, αυτή ακριβώς η αναζήτηση κρύβεται στο βάθος των αμήχανων σκέψεών μας για το επόμενο πολιτικό σχέδιο που – φανερά θαρρώ – χρειάζεται το Κόμμα.

Η ένταξή μας σε ένα πανευρωπαϊκό σχέδιο ανατροπής των νεοφιλελεύθερων πολιτικών , προϋποθέτει την συναφή και συγχρονισμένη ωρίμανση πολλών συγγενών μας κομμάτων στην Ευρώπη. Προϋποθέτει κυρίως την αντίστοιχη συναντίληψη κοινωνικών στρωμάτων στις χώρες αυτές. Μπορεί αυτό να γίνει σε συνθήκες τεράστιων αποκλίσεων ανάμεσα στις νεοφιλελεύθερου προσανατολισμού οικονομίες τους?

 Νεοφιλελεύθερα πειράματα οδήγησαν χώρες σε ανεργία 5% με φτωχοποίηση που δεν υπερβαίνει το 10%, άλλες σε ανεργία 10% με φτωχοποίηση του 40% του πληθυσμού τους και άλλες σε ανεργία 30% με φτωχούς το 40% του λαού τους. Άλλες χώρες εισάγουν νέο εργατικό δυναμικό και άλλες τις παρακαλούν για μαζική μετανάστευση των επιστημόνων τους.

Μπορεί αυτό το πανευρωπαϊκό σχέδιο να δρομολογηθεί με όρους ρεαλισμού, ή κινδυνεύει να μείνει απλώς ένα όνειρό μας? Σε κάθε περίπτωση, μπορεί αυτό να αποτελέσει το κύριο πολιτικό σχέδιο της ελληνικής αριστεράς?   Φοβάμαι πως αν το διαλέγουμε ως πολιτικό σχέδιο, το κάνουμε μόνο και μόνο γιατί διστάζουμε ή δεν ξέρουμε πώς να αναμετρηθούμε με την πρόκληση της δημιουργίας του «αριστερού αποτυπώματος» στο εσωτερικό της χώρας. «Εδώ είναι ο παράδεισος κι η κόλαση είναι εδώ!»

Η χώρα κυβερνήθηκε για πολλές δεκαετίες από πολιτικές και οικονομικές ελίτ που στεγάστηκαν στα κόμματα του κέντρου και της δεξιάς. Απέκτησε έτσι ένα βαθύ αποτύπωμα που δεν σβήνει έτσι απλά. Αν θέλουμε να το λειάνουμε μέσα σε λίγα χρόνια, πρέπει να βρούμε τον πυρήνα του, που δεν είναι άλλος από το κράτος που οι δυνάμεις αυτές έχτισαν.

Αν ο Πουλατζάς είχε δίκιο, εκεί μέσα κρύβεται ο συσχετισμός της ήττας των δυνάμεων της εργασίας από τις ελίτ του κεφαλαίου. Όχημά του η στελέχωσή  με τα «παιδιά τους» στα ψηλότερα σκαλιά της ιεραρχίας των οργανισμών του Δημοσίου, της Δικαιοσύνης, του Στρατού και της Αστυνομίας. Ράγες του η νομοθεσία που τα κοινοβούλιά τους θέσπισαν.

Μέχρι που, η σχεδιασμένη από τις ίδιες ελίτ και υλοποιημένη από το κράτος τους, παγίδα χρέους (βλ. χρηματιστήριο 1999, φούσκα ακινήτων 2005, έξοδος κεφαλαίων 2011), μετέτρεψε το σκηνικό σε εφιάλτη του λαού οδηγώντας και το πολιτικό τους σύστημα σε κατάρρευση.

Έτσι, το «αριστερό αποτύπωμα» δεν μπορεί να εξαντλείται σε  επανανομοθετήσεις  στα πεδία των κοινωνικών δικαιωμάτων κάθε είδους, δεν σκάβεται με την ενεργοποίηση  της αλληλεγγύης  για το φτωχό και το ξένο, δεν γεννιέται στο πεδίο της ιδεολογίας. Σχετίζεται με όλα αυτά, τα χρειάζεται για να συνεχίσει να υπάρχει, μόνο όμως αφού δημιουργηθεί. Και σήμερα δεν υφίσταται ακόμα. Σήμερα σκοντάφτουμε στο αμείλικτο αποτύπωμα που άφησαν πίσω τους οι άλλοι.

Το πολιτικό σχέδιο που χρειαζόμαστε πρέπει να αποσκοπεί στην ανατροπή των συσχετισμών μέσα στο κράτος, να έχει  ορίζοντα σύγκρουσης με τον υποκειμενικό παράγοντα και με τις θεσμοθετήσεις που του δίνουν εξουσία. Αυτά που  του επιτρέπουν να συνδέει τις   κορυφές του «αμαρτωλού τριγώνου» της διαπλοκής (τραπεζικό σύστημα, κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες, μέσα ενημέρωσης).

Και σε όλα αυτά πού εμπλέκεται το κόμμα?

Στο προηγούμενο πολιτικό σχέδιο που μέσα σε 5 χρόνια θριάμβευσε με την ανάληψη της διακυβέρνησης από το ΣΥΡΙΖΑ, ρόλο κλειδί είχαν, η ενότητα του λαού της Αριστεράς, η αποκάλυψη των πραγματικών αιτίων της κρίσης, η στοχοποίηση των δυνάμεων που έστησαν τη παγίδα χρέους, η περιγραφή της διεξόδου μέσα από την ανάληψη της διακυβέρνησης, η  πορεία πολιτικού μετασχηματισμού μαζί με τους λαούς της Ευρώπης και η υπόσχεση παραγωγικής ανασυγκρότησης. Όλα αυτά μπορούσαν να οδηγούν το λαό γιατί ήταν η αλήθεια, είχαν ειρμό, είχαν στρατηγική. Γι'αυτό και γέννησαν την ελπίδα.

Είναι βέβαιο πως το νέο πολιτικό σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να προκύψει από παρθενογένεση, πρέπει να γεφυρώσει με το προηγούμενο.

Η ενότητα του λαού της Αριστεράς υπάρχει, όσο και αν προσπάθησαν να την υπονομεύσουν τέως φίλοι και εχθροί μιλώντας στο όνομά της, ξεχνώντας πως Αριστερά είναι πριν από όλα η φτωχολογιά στη Β΄ Πειραιά, που το Σεπτέμβρη του 2015 ψήφισε ΣΥΡΙΖΑ με τα δυό της χέρια. Ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα πρέπει να μιλήσει καθαρά για όλα αυτά.  

Η στοχοποίηση των δυνάμεων που έστησαν την παγίδα χρέους και πήγαν τα κεφάλαιά τους στις Παρθένες Νήσους, έχει επιβεβαιωθεί πολλαπλά, όπως και η ανάλυση του ΣΥΡΙΖΑ για τα αίτια της κρίσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ σήμερα πρέπει να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη της αληθινής αφήγησης.

Ακόμα και οι δυνατότητες πολιτικού μετασχηματισμού μαζί με τους λαούς της Ευρώπης, έχουν γίνει περισσότερο ευδιάκριτες σήμερα, βλέποντας τις πολιτικές εξελίξεις σε αρκετές χώρες. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ηγηθεί σε αυτές.

Λείπει η διέξοδος, παρά την ανάληψη της διακυβέρνησης από το ΣΥΡΙΖΑ. Η στρατηγική της κυβέρνησης εστιάζει στην «ανυπότακτη» υλοποίηση των μνημονιακών υποχρεώσεων, χρησιμοποιώντας το «παράλληλο πρόγραμμα», μέχρι να βγούμε από τη μέγγενη της επιτροπείας και της οικονομικής ύφεσης. Μόνο που το «βαθύ κράτος» υπονομεύει  την υλοποίηση μνημονιακών υποχρεώσεων και «παράλληλου προγράμματος». Αρνούμενο να συνεργαστεί κλείνει την πόρτα της διεξόδου. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να επιμείνει στη διέξοδο της αριστερής διακυβέρνησης, μετατρέποντάς την σε αριστερή εξουσία. Πώς γίνεται αυτό?

Η παραγωγική ανασυγκρότηση με αριστερά χαρακτηριστικά, δεν υπάρχει χωρίς το κράτος στη θέση του οδηγού. Αλλά με ποιό κράτος?  Με ποιές θεσμοθετήσεις? Με ποιούς ανθρώπους στο τιμόνι του? «Τελειώνουμε με το παλιό», είπαμε στον κόσμο το Σεπτέμβρη του 2015 και τους συντρίψαμε όλους!

Για μένα αυτά είναι τα κύρια θέματα της εσωκομματικής διαβούλευσης μπροστά  στο Συνέδριο.      

20/4/2016

Βαγγέλης Δακόπουλος

Και το δικό μου σχόλιο στο κείμενο του Βαγγέλη:

Πραγματικά υπάρχει ανάγκη αυτή η κυβέρνηση να αφήσει το αποτύπωμά της. Αποφεύγω συνειδητά να βάλω τον επιθετικό προσδιορισμό "αριστερά", μπροστά από το αποτύπωμα γιατί υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν και είναι τόσο εύλογα που αποτελεί κατάχρηση να βάζουμε τον προσδιορισμό "αριστερά" μπροστά από διάφορες ενέργειες. Για παράδειγμα, ο διαχωρισμός Εκκλησίας-Κράτους, αυτονόητο και καθεστώς σχεδόν σ' όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, ενώ στα καθ' ημάς είναι λέξεις ταμπού. Οι λοιπές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που νομοθέτησαν επ' αυτού δεν είχαν καμιά σχέση με την Αριστερά. Όμως συνεχίζουμε να υποδεχόμαστε, μέρες που είναι, την άφιξη από τα Ιεροσόλυμα του "Ιερού Φωτός" με τιμές αρχηγού κράτους. Αυτό πόσο αριστερό είναι; Για το συγκεκριμένο, θυμάμαι, όταν βρισκόμασταν στην αντιπολίτευση, που ο Α. Τσίπρας είχε κάνει πρόταση να προστεθεί στο έντυπο Ε1 της φορολογικής δήλωσης ειδικός κωδικός που θα επέτρεπε σε όποιον ήθελε να δωρίζει χρηματικό ποσό υπέρ της Εκκλησίας, με ταυτόχρονη κατάργηση των ειδικών προνομίων της. Είμαστε ενάμιση χρόνο στην εξουσία και δεν έχει υποπέσει στην αντίληψή μου κάποια σχετική πρωτοβουλία. Είναι αριστερό λοιπόν να υποστηρίζεις αυτόν τον διαχωρισμό; Φαίνεται ότι εκεί που έχουμε φτάσει και με την Δεξιά του Κυρίου που έχουμε απέναντι, τον αναγκαστικό κυβερνητικό σύμμαχο και όλα τα υπόλοιπα κόμματα μηδέ του ΚΚΕ εξαιρουμένου είναι ακροαριστερό. Όμως αν δεν έχουμε το θάρρος να υποστηρίξουμε τμήματα -έστω- των θέσεών μας που δεν έχουν κοινή τομή με τους ασφυκτικούς περιορισμούς των μνημονίων για ποιο αποτύπωμα μιλάμε; 

Αγαπητέ μου Βαγγέλη, τα δύο προηγούμενα μνημόνια που μαζί με το τρίτο συνθέτουν την αποπνικτική πραγματικότητα όλων μας έχουν αφήσει τέτοιο αποτύπωμα καταστροφής στην ελληνική κοινωνία που το βάθος του δεν είναι πλέον ορατό. Αν μάλιστα συνυπολογίσουμε και το βάθος του αποτυπώματος των δεκαετιών διακυβέρνησης από ΠΑΣΟΚ / Ν.Δ, όπως σωστά παρατηρείς, έ τότε χαίρε βάθος απροσμέτρητο! Όπως καλά γνωρίζεις, υποστηρίζω τη συστηματική διερεύνηση και μελέτη εναλλακτικών δρόμων και εργαλείων, που μπορούν να μας βγάλουν από αυτό το σπιράλ οικονομικού μαρασμού, απώλειας εθνικής κυριαρχίας και αναξιοπρέπειας. Παράλληλα, θα πρέπει να βελτιώσουμε την καθημερινότητα των συμπολιτών μας. Δηλαδή με θέματα "χαμηλής πολιτικής", όπως για παράδειγμα σχέσεις της δημόσιας διοίκησης με τους πολίτες. Τέτοιες κινήσεις αφήνουν θετικό αποτύπωμα. Θετικό αποτύπωμα θα ήταν επίσης να λέμε πάντοτε την αλήθεια και να κάνουμε ειλικρινή αυτοκριτική και όχι να ψελίζουμε κάτι για υποτίμηση του αντικειμενικού παράγοντα και διάφορα μυξοπάρθενα που θυμίζουν τη μικρή κοκκινοσκουφίτσα στο δάσος με τους κακούς λύκους. Πρέπει επίσης να παρατηρήσω ότι το πολιτικό σχέδιο που μας έφερε στην εξουσία, όπως σωστά αναφέρεις, δεν εφαρμόστηκε, έμεινε στις υποσχέσεις ή ανατράπηκε. Το καινούριο σχέδιο αναζητείται... Ας περιμένουμε τις θέσεις για το συνέδριο για να δούμε ποιο θα είναι το νέο αφήγημα και πώς θα συνδέεται με το προηγούμενο. Άντε να δούμε και πότε θα γίνει αυτό. Μέχρι τότε παρ' όλη μας τη δυσανεξία, τα κλάματα και την απέχθεια απέναντί του ας πορευτούμε στανικά μαζί του. Μη με ρωτήσεις με ποιο, νομίζω ξέρεις.

[...] Σ' όλες τις γωνίες                                                                                                                                                                                                    μας ζητάν το πρόσωπό μας.                                                                                                                                                                                         Το μόνο που μας έμεινε                                                                                                                                                                                                είν' ένα τζάμι σπασμένο                                                                                                                                                                                                κολλημένο βιαστικά                                                                                                                                                                                                      με τέσσερις λουρίδες μαχητικής αρθρογραφίας. [...]                                      

Στίχοι από το ποίημα "Κλειστό τετράγωνο" του Άρη Αλεξάνδρου, ΠΟΙΗΜΑΤΑ (1941-1974), Εκδ. ύψιλον/βιβλία, σσ. 57-59.    

Μου δίνεται πολλές φορές η εντύπωση, όταν ακούω ειδήσεις στην τηλεόραση ή διαβάζω στις εφημερίδες και στο διαδίκτυο, ότι είμαι παγιδευμένος στην ίδια μέρα, την οποία ζω και ξαναζώ συνεχώς εδώ και έξι χρόνια. Όπως ο κινηματογραφικός ήρωας της ταινίας Η μέρα της μαρμότας. Το μόνο που άλλαξε σε αυτά τα έξι χρόνια είναι οι εφημερίδες και οι ιστότοποι. Κατά τα άλλα η ίδια θλιβερή πραγματικότητα που χειροτερεύει, τα ίδια αδιέξοδα που πληθαίνουν, οι ίδιες επαναλαμβανόμενες υποσχέσεις -από διαφορετικά χείλη κάθε φορά- ότι η Ανάσταση είναι προ των πυλών και θα μπούμε σε μια αέναη άνοιξη (οικονομικής ανάκαμψης, επενδύσεων, θέσεων εργασίας και άλλων τέτοιων ωραίων). Κοιμόμαστε το βράδυ με την ελπίδα να δούμε αισιόδοξα όνειρα και ξυπνάμε το άλλο πρωί βάρβαρα, στην ίδια πραγματικότητα της προηγούμενης  μέρας, έξι χρόνια τώρα.

Πόσο και πόσα θα αντέξουμε ακόμα; Τα μέτρα που νομοθετούνται, εκτός από τον χαρακτηρισμό οδυνηρά, που όπως και να το κάνουμε επάξια τον δικαιούνται, χαρακτηρίζονται και από ανέφικτα ως ατελέσφορα. Δηλαδή δεν πρόκειται, λόγω οικονομικής αδυναμίας αυτών στους οποίους απευθύνονται, να επιτύχουν τους συμφωνημένους στόχους με τους "φιλεύσπλαγχνους εταίρους" μας. Και έτσι ο αέναος κύκλος των πιέσεων και οικονομικών εκβιασμών που ζούμε, ιδιαίτερα τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, θα συνεχίζεται δίχως ορατή διέξοδο. Η αδυναμία επίτευξης των οικονομικών στόχων που έχουμε υπογράψει μαζί τους θα φέρει νέα μέτρα. Έχω την εντύπωση ότι οι "ψυχοπονιάρηδες εταίροι" μας δεν ενδιαφέρονται στην πραγματικότητα να πιάνουμε τους στόχους όσο, μέσω αυτών, να βρισκόμαστε σε μια συνεχή κατάσταση δουλοπαροικίας. 

Τρανό παράδειγμα ο περίφημος "δημοσιονομικός κόφτης". Όπως ίσως ξέρετε στο 3ο μνημόνιο προβλέπεται ένα όργανο ανεξάρτητο της κυβέρνησης που θα έχει τη νομική ισχύ να επιβάλλει μειώσεις στις κρατικές δαπάνες ή αυξήσεις των κρατικών εσόδων ισόποσες με τον εκτροχιασμό από τον συμφωνηθέντα μνημονιακό στόχο. Με αυτό που ζητούν τώρα, δηλαδή να νομοθετηθούν προκαταβολικά συγκεκριμένα μέτρα που θα αποφέρουν 3,5 δισ. ευρώ. Δηλαδή μια "κάβα" μέτρων, τα οποία έχουν προκαταβολικά αποφασιστεί από ποιες πηγές και με ποιο τρόπο θα επιτευχθούν. Πραγματικά, αν η κυβέρνηση υποκύψει, δεν νομίζω ότι χρειάζεται πλέον να κάνουμε εκλογές στο μέλλον. Πέφτουν και τα τελευταία ράκη εθνικής κυριαρχίας και μάλιστα από κυβέρνηση με βασικό κορμό την Αριστερά. Για την αντιπολίτευση δεν χρειάζεται να πει κανένας τίποτα. Οι μεν θέλουν να σηκωθεί να φύγει ο Τσίπρας, οι δε με οικουμενική κυβέρνηση, κάποιοι άλλοι στην καρακοσμάρα τους και μόνο οι άθλιοι χρυσαυγίτες τρίβουν τα χέρια τους από την πιθανότατη αύξηση του ποσοστού τους. 

Η αλήθεια είναι σκληρή και πρέπει να τη δούμε κατάματα, αν θέλουμε να διατηρούμε κάποιες ελπίδες. Η διαπραγματευτική τακτική, που έλεγε και εξακολουθεί να λέει πως οι Ευρωπαίοι δανειστές μας θέλουν να ορθοποδήσουμε και ότι έχουν αντιτιθέμενα συμφέροντα και τακτικές με το ΔΝΤ, έχει στην πράξη χρεοκοπήσει παταγωδώς. Ίσα ίσα το βλέπουμε πως έχουν συνασπιστεί και μας βαράνε αλύπητα και οι δύο. Όσο για κάτι ερείσματα της Ελλάδας που ακούνε στα ονόματα Γιουνκέρ, Ολάντ, Τουσκ, Πιτέλα κλπ., μόνο κλαυσίγελο προκαλούν. Τα μειράκια του Σόιμπλε θα σηκώσουν κεφάλι για τις κρυφές και φανερές χάρες μας; Ξυπνήστε παρακαλώ! Δεν πρόκειται ούτε οι Ευρωπαίοι, ούτε το ΔΝΤ να μας αφήσουν σε χλωρό κλαρί. Με αξιοθαύμαστη σύμπνοια και αποφασιστικότητα θα μας οδηγήσουν στον στρατηγικό στόχο που μας επιφυλάσσουν. Ποιος είναι αυτός; Να μας εξουθενώσουν οικονομικά, ηθικά, να απαξιώσουν ό,τι αποκαλείται κρατική περιουσία που μπορεί να αγοραστεί από αυτούς στη συμφερότερη τιμή και φυσικά να τιμωρήσουν συστηματικά έναν λαό που τόλμησε να ονειρευτεί κάτι διαφορετικό για το μέλλον του. Και μην ξεχνάμε ότι ειδικά με την απαξίωση και τη δυσφήμηση του ΣΥΡΙΖΑ στέλνουν ένα ηχηρό μήνυμα σε όσους λαούς κάνουν ή έχουν την ευκαιρία να εκφράσουν παρόμοιες επιθυμίες και όνειρα.

Για όλο αυτό τον εσμό των δανειστών μας και των εγχώριων λακέδων και πρακτόρων τους τα πράγματα θα πηγαίνουν "extra prima good", όπως λέγεται. Και όσο δεν αρθρώνεται μια εναλλακτική πολιτική από την κυβερνώσα Αριστερά, που να αμφισβητεί εν τοις πράγμασι τον πυρήνα των στρατηγικών επιδιώξεων των "εταίρων" μας και των Βορειοαμερικανών "συμμάχων" μας, τότε ζήτω που καήκαμε. Καμιά Ανάσταση δεν πρόκειται να δούμε και ας λέει ο Αλέξης περί του αντιθέτου. Αλλαγή πολιτικής χρειάζεται και νέα εργαλεία εφαρμογής, ας το πάρουμε απόφαση. Δύσκολο και οδυνηρό; Σίγουρα ναι. Αλλά δεν νομίζω ότι υπάρχει άλλος δρόμος. Καθώς γράφω αυτές τις γραμμές, ακούω τις καμπάνες από τις εκκλησίες. Ελπίζω να προοιωνίζουν την Ανάσταση και όχι την κηδεία μας. Αυτά...

Υπάρχει ένα πολύ διαφωτιστικό άρθρο σχετικά με τα παραπάνω στον ιστότοπο The Press Project, που είχε την καλοσύνη η φίλη της στήλης Μαργαρίτα Λ. να μου στείλει. Σας δίνω τον σύνδεσμο:   www.thepressproject.gr/article/93731/I-katastasi-ton-pragmaton

Εύχομαι σ' όλους Καλή Ανάσταση με ό,τι αυτό σημαίνει.

Σας ασπάζομαι,

Πάνος Σταθόπουλος.

Λοιπόν σαν σήμερα κλείνουν 49 χρόνια από την κήρυξη της δικτατορίας των κολονέλων; Τα χρόνια περνάνε και δεν κοιτάνε τη δική σου (πρόσφατη) μελαγχολία. Καθώς έβλεπα ένα επετειακό ντοκυμαντέρ στη ΕΡΤ (τις "Μαρτυρίες" του Καβουκίδη), μου ήρθαν στο μυαλό αναμνήσεις από εκείνη την εποχή. Την 21 Απριλίου του '67 ήμουν δεν ήμουν δεκαπέντε χρονών. Πήγαινα τότε στην 4η γυμνασίου. Θυμάμαι που η μητέρα μου ξύπνησε τον μικρότερο αδερφό μου κι εμένα για να μας πει ότι δεν θα πηγαίναμε σχολείο εκείνη την ημέρα (συνολικά τρεις μέρες), γιατί έγινε δικτατορία. Λέξη τελείως άγνωστη στο λεξιλόγιό μου που δεν μπορούσα να τη συνδέσω με οποιαδήποτε αποκτημένη γνώση ή βιωματική εμπειρία από το περιβάλλον μου. Ο πατέρας μας, υπάλληλος τραπέζης, δημοκράτης, ψηφοφόρος του Κέντρου, η μητέρα μου αριστερίζουσα με έναν αθώο τρόπο και παντελώς ανοργάνωτη. Θυμάμαι, η μοναδική φορά που υπήρξε κάποια τριβή με τις κρατικές υπηρεσίες ήταν μια Κυριακή, που ήρθαν δύο από το τμήμα ασφάλειας του ΛΒ (τότε) Αστυνομικό Τμήμα της Δάφνης, για να κάνουν παρατηρήσεις και νουθεσίες στον πατέρα μου, επειδή η μητέρα μου είχε παρακολουθήσει κάνα δυο συγκεντρώσεις της Π.Ε.Γ. (Πανελλήνια Ένωση Γυναικών), που εντός της δρούσε η ΕΔΑ. Προσέξτε, στον πατέρα μου απευθύνθηκαν, στη μητέρα μου ούτε που μίλησαν. Προφανώς τη θεωρούσαν ενεργούμενό του. Αυτά είχαν συμβεί περίπου δύο χρόνια πριν από το '67. Θυμάμαι ότι παρακολουθούσα αμίλητος από κάποια γωνία και μπορούσα να αισθανθώ μια ατμόσφαιρα που περιείχε συγκαλυμμένες απειλές, αγανάκτηση, φόβο και στενοχώρια. Αυτή ήταν, εξ απαλών ονύχων,  η πρώτη μου εμπειρία καταστολής μιας αυταρχικής τότε δημοκρατίας. Πού να ήξερα τι θα ερχόταν αργότερα! Άλλοι όμως, φίλοι και σύντροφοι αργότερα, που αγαθή τύχη μάς έκανε να συναντηθούμε στη ζωή, είχαν μπόλικες εμπειρίες διώξεων στο άμεσο περιβάλλον τους και ήταν σίγουρα πιο υποψιασμένοι από εμένα.

Η πρώτη μου αντίδραση ήταν χαρά που γλίτωνα το σχολείο. Η δεύτερη, περιέργεια να δω από κοντά τι είναι αυτή η δικτατορία. Άκουγα και κάτι ήχους από ερπύστριες -τον αναγνώριζα τον ήχο- που έρχονταν από τη μεριά της Λεωφ. Βουλιαγμένης. Οι γονείς μου όμως ήταν ανένδοτοι και δεν μας άφηναν να βγούμε. Θυμάμαι, λοιπόν, ότι ανεβήκαμε στην ταράτσα και βλέπαμε από εκεί ένα μικρό κομμάτι της λεωφόρου, όπου κατά διαστήματα περνούσε ένα τανκς. Εκτός από τον ήχο αυτό, επικρατούσε μια απόκοσμη σιγή - δεν κυκλοφορούσε ψυχή. Δεν είχα καμία ανησυχία και θυμάμαι ότι απόλαυσα εκείνες τις αναγκαστικές διακοπές. Η πρώτη φορά που αισθάνθηκα κάτι που να προσομοιάζει με πολιτική αφύπνιση ήταν όταν -δύο χρόνια αργότερα- βρέθηκα με τους γονείς μου και οικογενειακούς φίλους στον Ωρωπό και περάσαμε τυχαία από τις φυλακές εκεί. Θυμάμαι, ρώτησα τον πατέρα μου και εκείνος χαμηλώνοντας την φωνή -ήμαστε μέσα στο αυτοκίνητο- μου είπε κάτι για αντίθετους στη δικτατορία και πολιτικούς κρατούμενους. Δεν συμπαθούσα τους αστυνομικούς με ένα ενστικτώδη τρόπο, έτσι όσοι βρίσκονταν μέσα εκεί, ξαφνικά, στα εφηβικά μου μάτια, είχαν όλα τα δίκια με το μέρος τους.

Η επόμενη, οριστική και βίαιη αφύπνιση έγινε μέσα στο πανεπιστήμιο, στη σχολή μου, αμέσως μετά το 1ο έτος. Θυμάμαι ότι για μένα όλα ξεκίνησαν το φθινόπωρο του 1972, όταν κυκλοφόρησε ένα κείμενο μεταξύ των φοιτητών της Οδοντιατρικής Σχολής, που ζητούσε εκλογές στον φοιτητικό  μας σύλλογο. Έβαλα την υπογραφή μου με ένα μείγμα φόβου, μαχητικότητας και ένα παράξενο αίσθημα ιλίγγου, όπως όταν κάθεσαι στην άκρη ενός γκρεμού και αισθάνεσαι να σε τραβά αυτό που βρίσκεται στο τέλος του, ενώ συγχρόνως το ένστικτο αυτοσυντήρησης σου λέει να μην ενδώσεις. Καταλάβαινα ότι έκανα κάτι απαγορευμένο, που θα μου δημιουργούσε μπελάδες και θα έστρεφε τη ζωή μου σε μια κατεύθυνση... άγνωστη μεν, συναρπαστική δε, και ανεπιστρεπτί. Δεν έπεσα έξω. Είχα το μερίδιό μου στα μπλεξίματα με τους τότε κατασταλτικούς μηχανισμούς της χούντας, αλλά αποζημιώθηκα, μ'  εκείνες τις εμπειρίες που σε ενηλικιώνουν με αξίες ανεξίτηλες στο πέρασμα του χρόνου και με φιλίες πολύτιμες που κρατούν δυνατές και αναλλοίωτες ως τώρα. Ακολούθησαν τα γνωστά σε όλους οδόσημα πορείας του φοιτητικού κινήματος, οι δύο καταλήψεις της Νομικής και λίγο αργότερα το Πολυτεχνείο. Μετά, ένα σχετικά σύντομο διάστημα σιωπής και ήρθε η έκρηξη της Μεταπολίτευσης. Τότε που νομίσαμε ότι όλα ήταν εφικτά. Για μένα, αλλά τολμώ να ισχυριστώ και για τη μεγάλη πλειονότητα της γενιάς μου, όλη αυτή η πορεία από το σκοτάδι της δικτατορίας στο φως της Μεταπολίτευσης αποτελεί μια περίοδο αναφοράς στη ζωή μας, όπου όλα ήταν καθαρά, δεν υπήρχαν ιδιοτελείς σκέψεις, ο εχθρός ήταν ορατός και προφανής, ενώ η αίσθηση ότι αγωνιζόμαστε για ένα μέλλον με δημοκρατία και ελευθερία ήταν απλώς μεθυστική. 

Και τώρα; Έπειτα από 49 χρόνια, πού βρισκόμαστε; Τι σχέση έχουν τα όνειρά μας εκείνης της περιόδου με τη σημερινή πραγματικότητα; Η απάντηση έρχεται αβίαστα. Τότε υπήρχε ελπίδα για κάτι καλύτερο, για τα όνειρα που θα εκπληρωθούν. Ενώ σήμερα η ελπίδα το έχει βάλει στα πόδια και τα όνειρα οξειδώθηκαν. Η πορεία όμως άξιζε και οι τωρινές απογοητεύσεις δεν την ακυρώνουν. Πάντοτε, όταν συναντώ τους φίλους μου από εκείνα τα χρόνια, νιώθω ένα μείγμα συγκίνησης και  προσμονής ότι κάτι μπορεί να συμβεί, ότι δεν χάθηκαν όλα, και ότι παρά τη βιολογική μας φθορά είμαστε ακόμα μάχιμοι. Άσε που ακούω να έρχονται από μακριά τα υπόκωφα μπουμπουνητά μιας επερχόμενης θύελλας. Αυταπάτες; Ίσως να εκλαμβάνω τις επιθυμίες μου για πραγματικότητα. Αλλά, προς το παρόν, δεν έχω καμία διάθεση να τις ανταλλάξω με κάτι που να ονομάζεται ρεαλισμός, πραγματισμός και άλλες παρόμοιες λέξεις. Δεν αντιλέγω, χρήσιμες είναι, αλλά εγώ αυτό τον καιρό θέλω κάτι που να μπορεί να με απογειώσει και όχι να με προσγειώσει. 

Σας εύχομαι καλό Σαββατοκύριακο και κλείνω με το εξαιρετικό σκίτσο του Πέτρου Τσιολάκη (Ποντίκι, 2010):

Σας ασπάζομαι,

Πάνος Σταθόπουλος

Δυσκολεύομαι να βρω τα κατάλληλα λόγια που χαρακτηρίζουν την κατάσταση σχετικά με τη συνεχιζόμενη διαπραγμάτευση. Συνεχώς βαίνει προς ολοκλήρωση, αλλά κάτι στραβώνει και το τέλος δεν έρχεται. Κάτι σαν τον ορίζοντα, που όσο τον πλησιάζεις τόσο απομακρύνεται. Οι αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις των δανειστών δημιουργούν για την ελληνική κυβέρνηση ένα κλίμα που προσομοιάζει με κινούμενη άμμο. Χωρίς βέβαια και η κυβέρνηση να υπολείπεται σε λάθη και ασυνέπειες. Όλα τα μέρη βλέπουν πρόοδο, αλλά... Ο Β. Σόιμπλε δεν βλέπει, τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον, την ανάγκη άμεσης αναδιάρθρωσης του χρέους, ο αντικαγκελάριος της Γερμανίας Ζ. Γκάμπριελ τάσσεται υπέρ της ελάφρυνσης, ειδάλως μας προειδοποιεί ότι επέρχεται κοινωνική αναταραχή. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μ. Σουλτς ανακαλύπτει ότι "η εμπιστοσύνη πολλών ανθρώπων στους θεσμούς -εθνικούς και ευρωπαϊκούς- έχει χαθεί". Ο Αυστριακός κεντρικός τραπεζίτης δηλώνει ότι το ΔΝΤ δεν χρειάζεται πλέον στην ελληνική διαπραγμάτευση, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί επαρκούν. Το ΔΝΤ σε ένα προσχέδιο έκθεσης χαρακτηρίζει το ελληνικό χρέος "εξαιρετικά μη βιώσιμο". Έλληνες παράγοντες της διαπραγμάτευσης διατείνονται ότι εντός των ημερών υπογράφουν και μάλιστα δύο κείμενα, ένα με το ΔΝΤ και ένα με τους υπόλοιπους, για να είναι όλοι ευχαριστημένοι. Ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι κάποια στιγμή του 2015 τασσόταν αναφανδόν υπέρ του κουρέματος, μετά συζητούσε την αναδιάρθρωση, τώρα συμβιβάζεται (πάντοτε εντίμως) με την επιμήκυνση, με κάτι τέλος πάντων. Ο Γ. Σταθάκης ξαφνικά προσχώρησε... στην άποψη Σόϊμπλε και βρίσκει ότι το χρέος δεν έχει ανάγκη καμίας επέμβασης μέχρι το 2023, αν δεν κάνω λάθος. Και προχτές ανακοινώθηκε ότι την προσεχή εβδομάδα, ανεξαρτήτως συμφωνίας με τους "θεσμούς", θα κατατεθούν στη Βουλή τα δύο νομοσχέδια για το ασφαλιστικό και το φορολογικό. Υπό άλλες συνθήκες, αν η διαπραγμάτευση είχε αρχίσει πριν από λίγο καιρό, θα αισθανόμουν περηφάνια για τη συνέπεια λόγων-πράξεων της κυβέρνησης. Όμως επειδή έχει περάσει σχεδόν ενάμισης χρόνος και κάτι έμαθα, αυτή η διακήρυξη με ανησυχεί. Έχει η κυβέρνηση οργανώσει τις συμμαχίες της, τις εναλλακτικές λύσεις-προτάσεις για να υποστηρίξει τέτοιες τελεσίδηκες πρωτοβουλίες; Θα φτάσει τις κόκκινες γραμμές της στα άκρα;  Ας έχουμε υπόψη μας όμως ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται την πρώτη φορά σαν τραγωδία και τη δεύτερη σαν φάρσα. Εύχομαι να έχουν ζυγίσει καλά την συγκυρία και τις δυνατότητές μας. Δεν νομίζω ότι αντέχει η χώρα άλλα χτυπήματα στο κύρος και στην αξιοπιστία της. Τώρα θα είναι η σειρά της φάρσας.

Αυτόν τον μήνα, προς το τέλος του, κλείνουν έξι χρόνια που η χώρα πορεύεται με μνημόνια. Τρεις κυβερνήσεις, όλες συμμαχικές αν συνυπολογίσουμε και τους "θεσμούς", τρία μνημόνια, πολλοί εφαρμοστικοί νόμοι με τα γνωστά και μετρήσιμα αποτελέσματα. Τι και αν περικόπηκαν μισθοί και συντάξεις; Τι και αν μπήκαν φόροι σε ό,τι ζει, κινείται και αναπνέει στην ελληνική επικράτεια; Τι και αν το σύστημα υγείας διαλύθηκε και βρίσκεται στην εντατική; Τι και αν η ανεργία παραμένει θαλερή και σφύζουσα υγείας (το μοναδικό μέγεθος που παραμένει σταθερό); Τι και αν συνεχώς γλιστράνε κάτω από το όριο φτώχειας όλο και περισσότεροι συμπολίτες μας; Τι και αν ξανάρχισε ένας νέος κύκλος μετανάστευσης μετά από μισό αιώνα και βάλε; Και δυστυχώς, ενώ η είσοδος στο τούνελ της λιτότητας, της ύφεσης, της υποχρεωτικής συγκυβέρνησης με τους "θεσμούς και της περιορισμένης εθνικής κυριαρχίας είναι ορατό, η έξοδος παραμένει αφανής ή μάλλον οδηγούμαστε σε μια κατάσταση λαθροβίωσης. Και οι δανειστές μας στο γνωστό μοτίβο: "Βρισκόσαστε στον σωστό δρόμο, αλλά πρέπει να πάρετε και άλλα μέτρα". Σύμφωνα με τη Λαγκάρντ, το μνημόνιο του καλοκαιριού χρειάζεται αναθεώρηση στους στόχους του και όλοι γνωρίζουμε τι σημαίνει αυτό. Επίσης προσέθεσε το συγκινητικό ότι το ΔΝΤ δεν θα εγκαταλείψει τους Έλληνες. Τόση αγάπη! 

Μπροστά σε όλα αυτά η κυβέρνηση εξακολουθεί να πιστεύει ακλόνητα ότι θα οδηγήσει τη χώρα στην έξοδο από τα μνημόνια και στην ανάπτυξη. Μόνο που όλο και λιγότεροι την πιστεύουν. Μπλεγμένοι, κυβέρνηση και κόμμα, σε όλα αυτά που υπέγραψαν "εξαιτίας των συσχετισμών", λες και τους αποκαλύφθηκαν τότε, πασχίζει να αφηγηθεί μια ιστορία θάρρους, αριστερής συνέπειας και ασίγαστης αγωνιστικότητας, ενώ κατά βάθος γνωρίζει (όπως και εμείς άλλωστε) ότι "οι Μήδοι θα διαβούνε". Είναι αλήθεια ότι ο ΣΥΡΙΖΑ με σημαντική χρονοκαθυστέρηση ανακαλύπτει διάφορα πράγματα, όπως τον δυσμενή συσχετισμό δυνάμεων, τη σκληρότητα του ΔΝΤ, τις νεοφιλελεύθερες εμμονές του συντριπτικά μεγαλύτερου μέρους των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και εσχάτως τον... δρόμο του μεταξιού. Και ο λαός, αυτός πού βρίσκεται; Τολμώ να πω ότι μετά το δημοψήφισμα και τη δυναμική του έκφραση με αυτό το ανέλπιστο αλλά τόσο εκκωφαντικό ΟΧΙ ο λαός στέκεται εξουθενωμένος, αποθαρρυμένος στη γωνία και περιμένει. Δεν είμαι σιγουρος τι, αλλά συναισθάνομαι ότι αυτήν τη νέα (αριστερή) μνημονιακή εποχή την έχει αποδεχτεί σαν ένα αναπόφευκτο φυσικό φαινόμενο. 

Πορευόμαστε έχοντας αποδεχτεί τον ρόλο του πειραματόζωου με απελπισία και μοιρολατρία. Μας φταίνε όλοι, άλλοι περισσότερο άλλοι λιγότερο, αλλά τον καναπέ και το τηλεκοντρόλ δεν το αφήνουμε από το χέρι. Τυφλοί που δεν μπορούν να δουν πέρα από την περίμετρο του ολοένα περιοριζόμενου βιοτόπου τους. Περιμένουμε ίσως κάποιο θαύμα; Θα δείξει... Πριν σας πω καληνύχτα και ευχηθώ να έχετε μια καλή Κυριακή, σας παραθέτω έναν σύνδεσμο στο YouTube, με ένα ποίημα του Τσαρλς Μπουκόφσκι με τίτλο: "Οι Δεινόσαυροι, εμείς". Είναι πεσιμιστικό σαν την εποχή μας.

https://www.youtube.com/watch?v=rzHJFbwwYbU

Σας ασπάζομαι

Πάνος Σταθόπουλος